Twój maluch wpada w histerię, bo kanapki na jego talerzu mają kształt trójkątów, a nie kwadratów? A może robi awanturę za każdym razem, gdy próbujesz założyć mu kombinezon przed wyjściem na spacer? To może być bunt dwulatka – naturalny etap rozwoju, w którym małe dziecko zaczyna dostrzegać swoją odrębność i próbuje manifestować własne zdanie. Sprawdź, jak przetrwać ten kryzysowy dla Ciebie, ale również dla dziecka czas i na jakie symptomy zwrócić szczególną uwagę.

Bunt dwulatka – co to takiego?

Bunt dwulatka to potoczna nazwa naturalnego etapu w rozwoju dziecka, który przypada w okolicach drugich urodzin – najczęściej zaczyna się, gdy maluch ma ok. 2,5 roku, choć u niektórych dzieci jego objawy pojawiają się wcześniej. Jest to okres bardzo trudny – kryzysowy przede wszystkim dla rodziców małego dziecka – ale niezwykle ważny dla kształtowania się psychiki młodego człowieka. W okolicach drugich urodzin możesz zaobserwować nie tylko fizyczny wzrost dziecka, ale również rozwój intelektualny i emocjonalny: maluch zaczyna mówić i aktywnie uczy się wyrażania swoich emocji. 

W okresie buntu dwulatka dziecko zauważa swoją odrębność, która wcześniej nie miała dla niego znaczenia. Jego układ nerwowy intensywnie dojrzewa – maluch doświadcza różnych, często skrajnych emocji i nie potrafi ich jeszcze kontrolować. 2,5 letnie dziecko nie potrafi jeszcze na tyle dobrze mówić, aby wyrazić wszystkie swoje potrzeby i bardzo irytuje się, gdy opiekun nie domyśla się, o co mu chodzi. Stąd właśnie biorą się trudne zachowania, które spędzają sen z oczu wielu młodym rodzicom. 

Jakie są objawy buntu dwulatka?

Bunt dwulatka może objawiać się na wiele sposobów, ale najbardziej charakterystyczne symptomy to:

• nagłe wybuchy złości, których przyczyna wydaje się absurdalna – powodem może być np. podanie obiadu na innym talerzu niż zazwyczaj;
• częste ataki histerii i płaczu, które trudno uspokoić;
• wahania nastroju – tuż po ataku histerii dwulatek potrafi płynnie przejść do wesołej zabawy;
• piski i tupanie nóżkami;
• problemy z ubieraniem się;
• problemy z jedzeniem – dziecko nie próbuje nowych smaków, a w jego odżywianiu zaczyna dominować wybiórczość pokarmowa;
• powtarzanie formułki „ja sam” kilkanaście razy dziennie i dążenie do tego, aby wszystkie czynności wykonywać samodzielnie;
• problemy ze snem;
• brak akceptacji dla zmian w rutynie dnia – dwulatek może być np. przyzwyczajony, że wieczorem tata czyta mu książkę i awanturować się, gdy ktoś inny będzie chciał to robić;
• ataki histerii w miejscach publicznych (np. w centrum handlowym).

Zastanawiasz się, jak długo trwa bunt dwulatka? Możesz mieć pewność, że skończy się on wraz z ukończeniem 3 roku życia i najprawdopodobniej płynnie przejdzie w kolejny etap rozwoju, gdzie do głosu dochodzi przede wszystkim akcentowanie swojej własności – w okresie buntu dwulatka rodzice najczęściej słyszą „ja sam”, a w kolejnym etapie dominuje „moje”.

Jak radzić sobie z buntem dwulatka? Porady dla rodziców

Młodzi rodzice często zastanawiają się, jak reagować na bunt dwulatka i jak przetrwać ten trudny czas. Najgorszym możliwym rozwiązaniem jest karanie dziecka za nieumiejętność wyrażania emocji, ośmieszanie go z ich powodu czy lekceważenie komunikatów, jakie wysyła. 

Aby przetrwać bunt dwulatka:

• staraj się zachować spokój, gdy dziecko krzyczy i histeryzuje. Nie wiesz, jak wyciszyć 2-letnie dziecko? Nie krzycz razem z nim, ale mów przyciszonym głosem – w końcu zacznie Cię słuchać;
• pozwól dziecku wyrazić emocje, wyładować złość, nie powstrzymuj go. Dbaj tylko o to, aby w tym czasie nie zrobiło krzywdy sobie lub komuś innemu. Bądź obok, aby maluch czuł Twoje wsparcie i wiedział, że gdy opadną emocje, może przytulić się do Ciebie;
• trzymaj się ustalonego porządku dnia – rytm dnia daje dzieciom poczucie bezpieczeństwa;
• nie zniechęcaj się, jeśli dziecko odmawia próbowania nowych smaków. Proponuj mu je cierpliwie, nawet po przysłowiowej „jednej łyżeczce”;
• pozwól dziecku na samodzielność – staraj się w taki sposób zaplanować dzień, aby Twój dwulatek miał szansę samodzielnie włożyć rękawiczki czy pomóc Ci w przygotowaniu obiadu;
• nie bierz wybuchów złości dwulatka za bardzo do siebie, nawet jeśli są one skierowane przeciwko Tobie. Pamiętaj, że dziecko czuje się przy Tobie najbezpieczniej i podświadomie wie, że może zachowywać się w 100% naturalnie.

Bunt dwulatka – co powinno niepokoić?

Bunt dwulatka to okres przejściowy, jednak musisz zwrócić uwagę na pewne symptomy, które mogą świadczyć o zaburzeniach rozwojowych. Jeśli podobnie jak wielu młodych rodziców zadajesz sobie pytanie „bunt dwulatka czy autyzm”, obserwuj swoje dziecko pod kątem rozwoju mowy – jeśli dziecko dużo krzyczy lub piszczy i nie wypowiada żadnych słów, warto zwrócić się o pomoc do specjalisty (zacznij od logopedy). Zwróć uwagę na to, czy dziecko utrzymuje kontakt wzrokowy z innymi osobami i bawi się z dziećmi – jeśli nie, może być to jeden z objawów autyzmu. Znaczenie ma również aktywność ruchowa malucha – o zaburzeniach może świadczyć wykonywanie konkretnych sekwencji ruchów (np. kiwanie się, kręcenie w kółko) lub nadmierna ruchliwość. Pamiętaj, że niepokojące symptomy trzeba zawsze skonsultować ze specjalistą, a diagnostyka zaburzeń ze spektrum autyzmu czy ADHD to złożony proces. 

Chcesz sprawdzić stan zdrowia Twojego dziecka? Sięgnij po pakiet badań dla małych dzieci!

Badania, które warto wykonać:

• e-pakiet dla dzieci – to badania dla dzieci w wieku przedszkolnym, które warto wykonać, gdy już minie bunt dwulatka. Wykonaj je, gdy podejrzewasz u dziecka zakażenie pasożytnicze lub chcesz po prostu sprawdzić stan jego zdrowia;
• e-pakiet alergiczny – zawiera badania, które pozwalają potwierdzić lub wykluczyć alergię i wskazać jej przyczynę;
• e-pakiet badania na otyłość u dzieci – przeznaczony dla dzieci o nieprawidłowo wysokiej masie ciała. Badania pozwalają ustalić przyczynę otyłości i ocenić stan zdrowia. 

Bibliografia

1. T. Lissauer i in., Pediatria, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2019. 
2. A. Mikler-Chwastek i in., Biomedyczne podstawy rozwoju dziecka dla studentów pedagogiki, opiekunów w żłobku i nauczycieli wychowania przedszkolnego, Wydawnictwo Dyfin, Warszawa 2022.
3. N. Minge i in., Jak wspierać rozwój dziecka?, Wydawnictwo Samo Sedno, Warszawa 2023.