Najczęściej można je spotkać w trawach i krzewach do wysokości 1,5 metra. Szczególnie aktywne są w godzinach porannych i wieczornych, nie lubią słońca, wolą cień. Kleszcze są zmorą spacerowiczów. Ich ugryzienie może spowodować boreliozę, groźną chorobę zakaźną. Jak się przed nią obronić?
Z roku na rok rośnie liczba chorych na boreliozę – chorobę spowodowaną ukąszeniem przez kleszcze. Z danych Głównego Inspektoratu Sanitarnego wynika, że do 2012 roku liczba zgłoszonych przypadków boreliozy w Polsce nie przekraczała 10 tys. rocznie. W 2017 roku wyniosła już 21,5 tys. To wynik zmian klimatycznych. Kleszcze występują nie tylko w lasach czy na łąkach, ale także w parkach. Borelioza jest bardzo niebezpieczną chorobą. Atakuje stawy, układ nerwowy, serce, skórę oraz oczy.
Czym jest borelioza?
Borelioza, zwana też chorobą z Lyme, jest najczęstszą chorobą przenoszoną przez kleszcze. Dochodzi do niej, gdy zostaniemy ugryzieni przez kleszcza zakażonego krętkami z rodzaju Borrelia. Nie wszystkie kleszcze są nimi zakażone, a ugryzienie przez zakażone osobniki nie zawsze grozi boreliozą. Wszystko zależy od tego, jak szybko kleszcz zostanie usunięty ze skóry. Według Głównego Inspektoratu Sanitarnego, im szybciej go usuniemy, tym mniejsze ryzyko ewentualnego zakażenia. W przypadku usunięcia kleszcza ze skóry do 12 godzin od momentu ukąszenia liczba krętków boreliozy, która przedostanie się do organizmu człowieka, będzie zbyt mała, aby spowodować zakażenie. Szybkie usunięcie kleszcza jest jednak trudne, bo ugryzienie nie wiąże się z żadnym bólem i może pozostać niezauważone nawet przez kilka dni.
Jak się chronić przed kleszczami?
Objawy boreliozy
Objawy boreliozy pojawiają się najpierw na skórze. W miejscu ugryzienia przez kleszcza powstaje rumień w postaci owalnego pierścienia. Charakterystyczne jest dla niego rozszerzanie się na coraz większe obszary, dlatego nazywa się go rumieniem wędrującym. We wczesnych etapach boreliozy mogą pojawić się także inne symptomy, podobne do grypy czy przeziębienia, takie jak: zmęczenie, zawroty i bóle głowy. W miarę rozwoju choroby pojawiają się symptomy neurologiczne, jak porażenie nerwu twarzowego czy problemy z sercem. U chorego, u którego nie zostanie postawiona właściwa diagnoza oraz wdrożone leczenie, może dojść do rozwoju późnego stadium choroby, które charakteryzuje się trwałym uszkodzeniem zajętych narządów (np. uszkodzeniem centralnego systemu nerwowego, przewlekłym zanikowym zapaleniem skóry kończyn).
Badania w kierunku boreliozy
Aby zdiagnozować bądź wykluczyć boreliozę, wykonuje się badanie krwi – borelioza IgG oraz borelioza IgM. Obecność przeciwciał IgM świadczy o świeżym aktywnym zakażeniu, natomiast IgG o przebytej infekcji. Wyniki dodatnie bądź wątpliwe potwierdzane są metodą przeciwciał IgG/IgM met. Western-Blot (surowica, PMR). Ze względu na to, że borelioza jest bardzo poważną chorobą, właściwa diagnostyka odgrywa kluczowe znaczenie. Ważna jest także profilaktyka. Niezwłocznie, gdy zauważymy kleszcza na ciele, należy go usunąć, a ranę zdezynfekować. Później trzeba skrupulatnie obserwować miejsce, w którym znajdował się kleszcz, aby upewnić się, czy nie pojawia się rumień wędrujący, oraz zwracać uwagę na ogólne samopoczucie. Ryzyko kontaktu z kleszczem, zdaniem Głównego Inspektoratu Sanitarnego, można ograniczyć poprzez noszenie długich spodni (nogawki należy wpuścić do skarpetek), koszul z długim rękawem oraz stosowanie preparatów odstraszających. GIS przypomina, by po wizycie w lesie lub innym miejscu bytowania kleszczy dokładnie obejrzeć całe ciało. Wstępne oględziny należy zrobić jeszcze przed wejściem do domu, ponieważ kleszcze przyniesione w ubraniu do domu potrafią przeżyć w pomieszczeniach wiele miesięcy.
Laboratoryjna diagnostyka odry
Choroba pocałunków – czym jest mononukleoza?
Usunięcie tarczycy – jakie badania należy zrobić, jakie są skutki?
