Sucha skóra to problem o złożonym mechanizmie powstawania. Nadmierna utrata wody lub trudności w jej zatrzymywaniu bywają często uwarunkowane środowiskowo, w tym niewłaściwą pielęgnacją. Sucha skóra towarzyszy też wielu chorobom. Sprawdź, co może być jej przyczyną i jak odpowiednio zadbać o swoją skórę!

Czego brakuje w organizmie, gdy skóra jest sucha?

Stan nawilżenia skóry zależy od ilości dostarczanej z zewnątrz i wewnątrz wody oraz od zdolności skóry do jej zatrzymania. Warunkuje to prawidłowe napięcie tkankowe i gdy z jakiegoś powodu skóra nie otrzyma odpowiedniej ilości wody lub zacznie tracić ją zbyt szybko, możesz zacząć odczuwać i obserwować nieprzyjemne dolegliwości dermatologiczne.

Jako główną przyczynę problemu suchej skóry, najczęściej u cieszących się ogólnym zdrowiem osób, podaje się niedobór powierzchniowych lipidów lub naturalnego czynnika nawilżającego. Stan ten prowadzi do obniżenia zdolności komórek skóry do wiązania wody, a także zwiększa przeznaskórkowe procesy utraty wody, wskaźnika stanowiącego podstawowy parametr wykorzystywany w badaniach oceniających stan bariery naskórkowej.

Sucha skóra twarzy czy innych okolic ciała może również świadczyć o nieszczelności płaszcza hydrolipidowego, naturalnej bariery ochronnej skóry. W jej skład wchodzą głównie ceramidy i sfingolipidy oraz cholesterol. Biorą one udział w procesach różnicowania keranocytów, komórek budulcowych skóry, i spełniają też rolę przekaźników międzykomórkowych.

Ceramidy – co to takiego i dlaczego warto szukać ich w kosmetykach

O czym świadczy bardzo sucha skóra?

Etiopatogeneza problemu ma charakter złożony. Jedną z częstych przyczyn suchych plam na skórze, szorstkości czy uczucia napięcia są czynniki środowiskowe, związane m.in. z codzienną pielęgnacją ciała. Szybkiej utracie wody oraz osłabieniu zdolności skóry do jej zatrzymania sprzyjają m.in.: zbyt ciepłe i częste kąpiele, odtłuszczające kosmetyki oraz detergenty. Ponadto niebezpieczny bywa bezpośredni kontakt skóry z czynnikami środowiskowymi o działaniu drażniącym, toksycznym i alergizującym, takimi jak: środki chemiczne, klimatyzacja, światło jarzeniowe, ale też promieniowanie UV, wiatr czy niska wilgotność powietrza.

Sucha skóra na nogach czy dłoniach bywa związana z niedoborami żywieniowymi. Poza tym wiele czynników endogennych powoduje problemy suchości skóry, w tym:

• choroby genetyczne prowadzące do przyspieszania procesów rogowacenia i funkcjonowania naskórka, np. atopowe zapalenie skóry czy łuszczyca;
• schorzenia przebiegające z nieprawidłowym wydzielaniem łoju i potu, jak AIDS, stwardnienie rozsiane oraz wiele chorób neurologicznych;
• choroby ogólnoustrojowe, m.in. niedoczynność tarczycy, kacheksja (wyniszczenie organizmu), przewlekła niewydolność nerek.
  

Sucha skóra twarzy i innych okolic jest także stanem związanym z fizjologicznym, czyli naturalnym, procesem starzenia się.

Zatrzymanie się wody w organizmie – przyczyny, objawy, zapobieganie

Jak wygląda przesuszona skóra?

Utrzymująca się suchość jest przyczyną utraty elastyczności skóry, co źle wpływa nie tylko na komfort życia, ale także stwarza ryzyko dla zdrowia. Najbardziej charakterystycznymi objawami, jakie manifestuje sucha skóra, są drobnopłatowe złuszczanie naskórka, wrażenie szorstkości przy dotyku, a także lichenifikacja, zwana też powszechnie liszajowaceniem (to stan wzmożonego pogrubienia skóry oraz miejscowa chropowatość. Jest typowym objawem pojawiającym się w przebiegu np. atopowego zapalenia skóry).

Sucha skóra na rękach, nogach czy twarzy może być dodatkowo obciążona rumieniem, a nawet pęknięciami. Nierzadko powoduje też uczucie świądu i pieczenia.

Sucha skóra oprócz nieestetycznego wyglądu może być bardziej podatna na działanie niekorzystnych czynników, takich jak: promienie UV, wiatr i detergenty. Jest też mniej odporna na atak drobnoustrojów oraz szybciej ulega uszkodzeniom w wyniku mikrourazów.

Niepokojące pęknięcia skóry na dłoniach – kiedy warto poszukać dalszych informacji i zgłosić się po poradę

Jak szybko pozbyć się suchej skóry?

Przed rozpoczęciem kuracji na suchą skórę warto zdecydować się na badania monitorujące ogólny stan zdrowia, aby wykluczyć niektóre choroby czy zaburzenia. W tym celu możesz wykonać np. pakiet tarczycowy. Pozwala on ocenić jakość pracy tarczycy, jednego z istotnych gruczołów kontrolujących pracę znacznej liczby narządów organizmu oraz odpowiedzialnego za prawidłowy rozwój fizyczny.

Sucha skóra wymaga przede wszystkim prawidłowej pielęgnacji. Zabiegami niezbędnymi w procesie jej nawadniania są odpowiednie oczyszczanie i regularne stosowanie preparatów nawilżających, które jednocześnie zapobiegają nadmiernej utracie wody oraz uszkodzeniom bariery lipidowej.

Warto szukać w kremach i balsamach przede wszystkim składników o działaniu:

• okluzyjnym, stanowiącym fizyczną barierę dla procesów odparowywania wody, gdyż tworzą cienką warstwę na powierzchni naskórka i wchłaniają się w niewielkim stopniu. Wśród nich wymienia się np. oleje mineralne i silikonowe oraz woski. Jednym z ponadczasowych i bezpiecznych jest wazelina;
• humektanty, czyli związki o właściwościach higroskopijnych, mające zdolność syntezy i zatrzymywania wody z otoczenia oraz tworzenia naturalnych zapasów wody w skórze. Humektantami są m.in.: kwas hialuronowy, mocznik, gliceryna, niektóre aminokwasy oraz mleczany i glikole;
• suplementy pochodzenia roślinnego i syntetycznego, uzupełniające lipidy w skórze, takie jak kwas linolowy i linolenowy. Wśród najważniejszych wymienia się: trójglicerydy, ceramidy, cholesterol, woski i biooleje bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe, które przywracają równowagę kwasowo-wodno-lipidową, usprawniają przyswajanie witamin i innych związków oraz przyspieszają procesy regeneracyjne naskórka.

Co oprócz kremu na suchą skórę?

Rynek kosmetyczny i farmaceutyczny oferuje szeroki wybór produktów pielęgnacyjnych do suchej skóry, ale ich dobór nie może być przypadkowy. Przede wszystkim dopasuj rodzaj kremu czy maseczki nawilżającej do aktualnej kondycji skóry i jej potrzeb. Przed zakupami warto skonsultować się z dermatologiem w tym zakresie.

Należy zatroszczyć się o skórę od wewnątrz. W tym celu dobrze jest pić dużą ilość wody i urozmaicić dietę o warzywa, owoce i ryby.

Sucha skóra pod oczami czy na stopach, związana z towarzyszącą chorobą, może się poprawić, jeśli podejmiesz jej leczenie z użyciem farmakoterapii czy innych metod zaleconych przez lekarza. Przykładowo w terapii zaburzeń tarczycy wywołujących zmiany skórne mogą okazać się niezbędne hormony.

Jak oczyścić nerki – sposoby na detoks nerek

Co może sprzyjać powstawaniu odparzeń skóry? Jak w odpowiedni sposób dbać o taką skórę?

Bibliografia

1. M. Czarnecka-Operacz, Sucha skóra jako aktualny problem kliniczny, „Postępy Dermatologii i Alergologii” 2006, nr 2.
2. A. Kacalak-Rzepka i in., Sucha skóra jako problem dermatologiczny i kosmetyczny, „Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie” 2008, nr 3.
3. D. Wojnowska i in., Sucha skóra – patogeneza, klinika i leczenie, „Postępy Dermatologii i Alergologii” 2003, nr 2.