Czy codzienny stres w pracy może sprawić, że odporność zacznie szwankować? W codzienności, która rządzi napięty grafik, coraz częściej stres bierze górę. Okazuje się, że emocje, które przeżywasz w pracy, mogą mieć realny wpływ na zdrowie – zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Dowiedz się, jak chroniczny stres osłabia organizm i jakie kroki warto podjąć, by wzmocnić swoją odporność i lepiej radzić sobie z codziennymi wyzwaniami.

Czym jest stres?

Stres to naturalna reakcja organizmu na różnorodne bodźce, które mogą wywołać uczucie napięcia. Jest potrzebny, ale niekiedy działa destruktywnie. Może mieć różne źródła, zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne. 

Wyróżniamy dwa podstawowe typy stresu:

• stres pozytywny (eustress) – motywuje do działania, pobudza do osiągania celów;
• stres negatywny (dystress) – prowadzi do uczucia przytłoczenia i może mieć szkodliwy wpływ na zdrowie.

Mechanizmy stresu

Organizm reaguje na stresujące sytuacje poprzez wydzielanie hormonów, m.in. adrenaliny i kortyzolu, które przygotowują go do reakcji „walcz lub uciekaj”. Krótkotrwały stres może być korzystny, jednak długotrwałe narażenie na jego działanie prowadzi do wielu problemów zdrowotnych.

Przyczyny stresu w pracy

Stres w miejscu pracy często ma różnorodne źródła. Jednym z nich jest nadmiar obowiązków – gdy liczba zadań, presja czasu oraz wysokie oczekiwania stają się przytłaczające, łatwo o rozwój chronicznego napięcia. Innym istotnym czynnikiem są problemy interpersonalne, takie jak konflikty z kolegami z pracy lub przełożonymi, które potrafią znacząco obniżyć samopoczucie. Dodatkowo brak wsparcia ze strony zespołu czy kierownictwa może potęgować poczucie izolacji i bezradności, co tylko pogłębia negatywne skutki stresu zawodowego.

Jak stres wpływa na odporność?

Długotrwałe napięcie ma negatywny wpływ na układ odpornościowy. Badania wykazują, że chroniczny stres może prowadzić do obniżenia liczby komórek odpornościowych, co zwiększa podatność na infekcje i choroby.

Pod wpływem stresu organizm produkuje cytokiny, które regulują odpowiedź immunologiczną. Kiedy jest przewlekły, nadmiar cytokin może prowadzić do stanu zapalnego, co z kolei osłabia Twoją zdolność do radzenia sobie z drobnoustrojami chorobotwórczymi.

Ponadto, osoby doświadczające długotrwałego stresu są bardziej narażone na:

• choroby serca – stres prowadzi do podwyższenia ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu;
• zaburzenia psychiczne – wysoki poziom stresu może zwiększać ryzyko depresji i lęków;
• problemy z układem pokarmowym – stres może powodować bóle brzucha, nudności czy problemy z trawieniem.

Objawy stresu

Objawy stresu mogą występować na trzech poziomach: fizycznym, emocjonalnym i behawioralnym. Do fizycznych oznak należą bóle głowy, napięcie mięśni, problemy ze snem oraz chroniczne zmęczenie. Na poziomie emocjonalnym stres często wywołuje uczucie niepokoju, drażliwość, lęk czy przygnębienie. Jeśli zaś chodzi o aspekt behawioralny, zbyt wiele stresu może prowadzić do wycofywania się z kontaktów społecznych, trudności w koncentracji czy zwiększonego używania substancji psychoaktywnych.

Jak radzić sobie ze stresem?

Zarządzanie stresem to istotny element dbania o zdrowie psychiczne i fizyczne. Na szczęście istnieje wiele strategii, które mogą pomóc w radzeniu sobie z codziennymi wyzwaniami:

• Medytacja jest jedną z technik relaksacyjnych, pomagającą w redukcji napięcia i poprawie koncentracji. 
• Progresywna relaksacja mięśni, polegająca na napinaniu i rozluźnianiu poszczególnych grup mięśniowych, przynosi istotne korzyści. 
• Ćwiczenia oddechowe, w których skupiasz się na oddechu, mogą dawać natychmiastową ulgę w stresujących momentach. 
• Regularne ćwiczenia fizyczne mają pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne, ponieważ podczas wysiłku wydzielają się endorfiny, które poprawiają nastrój i redukują stres. 

Znaczenie zdrowego stylu życia

Dbanie o zdrowy styl życia ma niebagatelne znaczenie w kontekście zarządzania stresem oraz wspierania układu odpornościowego. Zbilansowana dieta, bogata w witaminy i minerały, ma wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Spożywanie owoców, warzyw oraz produktów pełnoziarnistych może wspomóc redukcję stanów zapalnych. Odpowiednia ilość snu jest niezbędna do regeneracji organizmu, ponieważ osoby, które nie śpią wystarczająco dużo, są bardziej narażone na stres i osłabienie odporności. Odpowiednie nawodnienie organizmu także wpływa na samopoczucie i zdolność radzenia sobie ze stresem.

Badania, które warto wykonać:

• e-Pakiet dla każdego (maksimum) – pakiet zawiera aż 18 badań, które pozwalają ocenić ogólną kondycję zdrowia. 
• e-Pakiet badań na stres: kobieta – pakiet badań przeznaczony dla kobiet w przypadku przewlekłego narażenia na stres, co może się objawiać rozdrażnieniem, zaburzeniami koncentracji, zmniejszeniem libido, kołataniem serca, dusznościami, dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi, utratą energii i przewlekłym zmęczeniem.
• e-Pakiet badań na stres: mężczyzna – pakiet badań przeznaczony dla mężczyzn poddawanych silnemu stresowi na co dzień, co może się objawiać rozdrażnieniem, zaburzeniami koncentracji, zmniejszeniem libido, kołataniem serca, dusznościami, dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi, utratą energii i przewlekłym zmęczeniem.

Bibliografia

1. M. Młokosiewicz, Stres w miejscu pracy a potencjał pracowników, „Studia i Prace WNEIZ US” 2018, nr 51/2, s. 235–247.
2. M. Ostrowska, Stres w pracy – objawy, konsekwencje, przeciwdziałanie, „Bezpieczeństwo Pracy” 2014, nr 5, s. 12–15.
3. J. Olkuska, M. Szcześniak, Stres zawodowy a efektywność pracownika w miejscu pracy, „Archive of Social Sciences and Humanities” 2022, vol. 2, nr 1, s. 59–80.
4. Ż. Garbacik, Stres zawodowy jako wyzwanie współczesnego rynku pracy. Praktyczne aspekty procesu radzenia sobie, [w:] red. S. M. Kwiatkowski, M. Piorunek, JEDNOSTKA – EDUKACJA – ORGANIZACJA wobec przemian rynku pracy, s. 273–289.