RDW CV (ang. Coefficient of Variation of Red Cell Distribution Width) to parametr stosowany w morfologii krwi, który ocenia zmienność wielkości czerwonych krwinek. Interpretacja tego wskaźnika ma znaczenie w diagnostyce różnych schorzeń hematologicznych, m.in. niedokrwistości, a także w ocenie ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Właściwa interpretacja RDW CV pozwala na wczesne wykrycie nieprawidłowości związanych z produkcją czerwonych krwinek czy zaburzeniami metabolicznymi.

Co oznacza parametr RDW CV?

RDW CV to współczynnik zmienności szerokości rozkładu objętości czerwonych krwinek. Oznacza to, że parametr ten określa, jak bardzo różnią się objętości poszczególnych czerwonych krwinek. Wysoka zmienność może wskazywać na problem w produkcji krwinek, ich rozwoju lub żywotności. Z kolei zbyt mała zmienność sugeruje, że krwinki są jednorodne pod względem wielkości, co w niektórych przypadkach może wskazywać na pewne choroby wątroby lub zaburzenia metaboliczne.

Jak jest obliczany RDV CV?

Parametr RDW CV jest obliczany na podstawie dwóch głównych wartości – średniej objętości czerwonych krwinek (MCV) oraz odchylenia standardowego objętości krwinek. Jest wyrażony jako procentowy stosunek odchylenia standardowego objętości krwinek czerwonych do średniej objętości krwinek (MCV). Wyższa wartość wskazuje na większą zmienność w wielkości erytrocytów, co oznacza, że czerwone krwinki różnią się znacznie pod względem objętości. Zwykle wyższa wartość obserwowana jest w przypadkach niedokrwistości mikrocytarnej lub makrocytozie, a także w zaburzeniach związanych z produkcją krwinek w szpiku kostnym. Ponadto RDW CV może być podwyższone w stanach zapalnych, problemach metabolicznych, a także w chorobach wątroby.

Co wpływa na wartość RDW CV?

RDW CV jest szczególnie pomocny w diagnostyce niedokrwistości (anemii). W przypadku niedokrwistości mikrocytarnej (np. z niedoboru żelaza), RDW CV zazwyczaj jest podwyższone, ponieważ w tej formie anemii czerwone krwinki są znacznie mniejsze od normalnych, a ich wielkość wykazuje dużą różnorodność. Zwiększona zmienność objętości krwinek jest wynikiem nierównego rozwoju komórek krwi. Z kolei w niedokrwistości makrocytarnej (np. z niedoboru witaminy B12 lub kwasu foliowego) również obserwuje się wzrost RDW CV, ponieważ w tym przypadku część krwinek jest większa, a część mniejsza, co skutkuje większą zmiennością w ich wielkości.

RDW CV może także wskazywać na problemy związane z wątrobą. Uszkodzenia tego narządu zaburzają produkcję i funkcjonowanie erytrocytów, co prowadzi do ich różnorodności pod względem wielkości, a w rezultacie zwiększenia wartości RDW CV. Ponadto zaburzenia metaboliczne, np. cukrzyca czy hiperlipidemia (wysoki poziom lipidów we krwi), mogą wpływać na zmiany w rozmiarze erytrocytów, co również przyczynia się do podwyższenia omawianego wskaźnika. Choroby szpiku kostnego, m.in. aplazja szpiku czy białaczka, mogą zaburzać produkcję krwinek, prowadząc do powstawania erytrocytów o zróżnicowanej wielkości. W takich przypadkach wartość RDW CV jest często zwiększona, co stanowi ważny wskaźnik w diagnostyce hematologicznej.

Jak interpretować nieprawidłowe wartości RDW CV?

Wysoki poziom RDW CV, który przekracza 15%, często wskazuje na problemy związane z produkcją czerwonych krwinek. Podwyższone wartości RDW mogą sugerować:

  • niedokrwistość z niedoboru żelaza (niedokrwistość mikrocytarną), w której czerwone krwinki są mniejsze niż normalnie, ale bardziej zróżnicowane pod względem wielkości. Zróżnicowanie wielkości erytrocytów jest wynikiem zaburzenia produkcji krwinek w szpiku kostnym, spowodowanego niedoborem żelaza;
  • niedokrwistość makrocytarną, która występuje w wyniku niedoboru witaminy B12 lub kwasu foliowego, gdzie krwinki są większe niż normalnie;
  • choroby wątroby, które wpływają na produkcję czerwonych krwinek i prowadzą do większego zróżnicowania ich wielkości. W schorzeniach typu niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) czy marskość wątroby organ nie jest w stanie prawidłowo metabolizować składników odżywczych, co zaburza produkcję czerwonych krwinek i powoduje ich zmienność pod względem wielkości.

Niski RDW CV jest rzadszy, ale może występować w przypadkach, gdy krwinki czerwone są jednorodne pod względem wielkości. Zwykle pojawia się w:

  • stabilnych niedokrwistościach, w których krwinki mają podobną wielkość, co skutkuje niskim RDW CV. W takich przypadkach zmienność wielkości czerwonych krwinek jest minimalna, a ich objętość jest jednorodna. Jest to często obserwowane w przewlekłych niedokrwistościach, gdzie krwinki czerwone są jednakowej wielkości, na przykład w niedokrwistości wynikającej z przewlekłych chorób nerek;
  • chorobach wątroby w początkowych fazach, kiedy zmiany w produkcji krwinek są jeszcze niewielkie i nie prowadzą do wyraźnej różnorodności ich wielkości. Na początkowym etapie niektóre schorzenia, np. marskość wątroby lub inne zaburzenia nie powodują jeszcze znaczących zmian w produkcji czerwonych krwinek, co skutkuje obniżeniem wartości RDW CV.

Jakie badania warto wykonać?

  • e-Pakiet profilaktyczny podstawowy – zawierający podstawowe badania, takie jak morfologia krwi, CRP ilościowo, lipidogram i glukoza, które pozwalają na ogólną ocenę stanu zdrowia oraz wczesne wykrycie problemów metabolicznych, np. cukrzycy czy hiperlipidemii, które mogą wpływać na RDW CV.
  • e-Pakiet badania na anemię – obejmuje morfologię krwi, OB,badanie poziomu ferrytyny, żelaza, kwasu foliowego, witaminy B12. 
  • e-Pakiet wątrobowy – pozwala na diagnostykę chorób wątroby, zawiera próby wątrobowe, które oceniają funkcje organu i wpływ na produkcję krwinek czerwonych, oraz badanie przeciwciał HBs, przeciwciał HCV i badanie stężenia albuminy. Przydatny w przypadku podejrzenia, że RDW CV jest wynikiem problemów z wątrobą.
  • e-Pakiet nerkowy – może być stosowany w diagnostyce chorób nerek i układu moczowego oraz monitorowaniu leczenia tych chorób. Zawiera badanie kreatyniny, kwasu moczowego, mocznika, wskaźnika albumina/kreatynina w moczu (ACR) oraz ogólne badanie moczu.

Bibliografia

  1. https://diag.pl/pacjent/artykuly/rdw-cv-co-oznacza/ [dostęp: 18.04.2025].
  2. https://medlineplus.gov/lab-tests/rdw-red-cell-distribution-width/ [dostęp: 18.04.2025].
  3. E. Chmiel, B. Kuśnierz-Cabala, A. Gala-Błądzińska i in., Wartość prognostyczna oznaczeń szerokości rozkładu objętości erytrocytów u chorych w 5. stadium przewlekłej choroby nerek leczonych hemodializami, „Diagnostyka Laboratoryjna” 2017, tom 53, nr 1, s.17–22, https://diagnostykalaboratoryjna.eu/article/137959/pl [dostęp: 18.04.2025].