Stężenie potasu w osoczu krwi pozostaje w ścisłym związku z równowagą kwasowo-zasadową organizmu i jest istotne dla prawidłowego funkcjonowania serca oraz ośrodkowego układu nerwowego.
Potas jest niezbędnym do życia pierwiastkiem chemicznym. Wpływa na gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu, bierze udział w regulacji ciśnienia osmotycznego komórek, aktywuje wiele enzymów i uczestniczy w metabolizmie węglowodanów i białek. Ma bardzo duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania serca i ośrodkowego układu nerwowego, wpływa na nerkowe wydalanie wody i wartość pH krwi. Groźny jest zarówno niedobór, jak i nadmiar tego pierwiastka.
Badanie elektrolitów (jonogram) – co trzeba o nim wiedzieć?
Niski poziom potas
Objawami niskiego poziomu potasu, tzw. hipokaliemii, mogą być: zaburzenia rytmu serca, osłabienie mięśni (a nawet rozpad mięśni, czyli rabdomioliza, mogąca doprowadzić do ostrej niewydolności nerek), zaparcia, a w ciężkim przypadku nawet niedrożność porażenna jelit, zatrzymanie oddawania moczu, zaburzenia neurologiczne (uczucie mrowienia lub drętwienia skóry, nadpobudliwość nerwowa i apatia). Niektóre symptomy niedoboru potasu przebiegają bardzo gwałtownie, a w niektórych przypadkach mogą być śmiertelne. Hipokaliemia może wynikać z przyjmowania określonych leków, ale też może wiązać się z utratą potasu przez przewód pokarmowy w przebiegu nasilonych wymiotów, biegunek bądź w wyniku zażywania leków przeczyszczających.
Skurcze mięśni – o czym mogą świadczyć?
Wysoki poziom potasu
Hiperkaliemia, czyli wysoki poziom potasu, objawia się natomiast osłabieniem mięśni szkieletowych, odruchów ścięgnistych np. odruchu kolanowego, zaburzeniami rytmu serca np. migotaniem komór, mrowieniem, drętwieniem, uczuciem gorąca lub zimna. Za najczęstszą przyczynę hiperkaliemii uważa się przyjmowanie leków, które hamują wydalanie potasu. Zbyt wysoki poziom potasu zdarza się także u osób z przewlekłą chorobą nerek.
Potas – badanie
Trzeba pamiętać, że w przypadku stopniowego i powolnego wzrostu bądź ubytku potasu, można nie zauważyć żadnych niepokojących objawów. Aby sprawdzić, poziom potasu, wykonuje się badanie krwi. Krew należy pobrać rano, ze względu na dobową zmienność potasu. Badanie wykonuje się na czczo – ostatni posiłek powinien zostać przyjęty poprzedniego dnia do godziny 18:00. Wysokie stężenie potasu może wskazywać na wiele problemów ze zdrowiem: kwasicę, niedotlenienie, ostrą i przewlekłą niewydolność nerek, niewydolność kory nadnerczy (choroba Addisona), cukrzycę (kwasica ketonowa). Wysokie stężenie potasu jest również poważnym zagrożeniem dla pracy serca. Diagnozę stawia zawsze lekarz w oparciu nie tylko o uzyskany wynik poziomu potasu, ale i inne badania oraz przeprowadzony wywiad z pacjentem. Nadmiar potasu powinien zostać usunięty z organizmu. W przypadku niedoboru zaleca się suplementację.
