Poronienie samoistne to jedno z najtrudniejszych doświadczeń, jakie może przeżyć kobieta ciężarna. Dotyka ono około 20% wszystkich potwierdzonych ciąż, a jego przyczyny mogą być różnorodne. W ostatnich latach coraz więcej uwagi poświęca się trombofilii, czyli skłonności do tworzenia zakrzepów, jako jednemu z czynników wpływających na ryzyko poronienia. Przyjrzyj się bliżej, jak zakrzepica może wpływać na przebieg ciąży oraz jakie są potencjalne mechanizmy tego zjawiska.
Czym jest poronienie samoistne?
Poronienie samoistne, definiowane jest jako zakończenie ciąży przed 22. tygodniem jej trwania. Większość przypadków poronienia występuje w pierwszym trymestrze. Utrata ciąży na tym etapie może być trudna do zidentyfikowania, ponieważ wiele kobiet myli ją z normalnym cyklem menstruacyjnym, często nie zdając sobie nawet sprawy, że jest w ciąży.
Przyczyny poronień
Przyczyny poronień są złożone i mogą obejmować:
- wady genetyczne zarodka;
- problemy hormonalne, takie jak niski poziom progesteronu;
- anatomiczne nieprawidłowości macicy;
- czynniki immunologiczne, takie jak zespół antyfosfolipidowy;
- infekcje wirusowe i bakteryjne;
- trombofilię.
Trombofilia i jej wpływ na ciążę
Trombofilia to stan, w którym występuje zwiększona skłonność do powstawania zakrzepów w naczyniach krwionośnych. Może mieć podłoże wrodzone, związane z mutacjami genetycznymi, lub nabyte, spowodowane innymi schorzeniami, takimi jak choroby autoimmunologiczne czy nowotwory.
Zakrzepica może wpływać na ciążę na kilka sposobów:
- zakrzepy blokują przepływ krwi do łożyska, co prowadzi do niedotlenienia płodu;
- trombofilia utrudnia zagnieżdżenie się zarodka w błonie śluzowej macicy;
- kobiety z trombofilią są narażone na wyższe ryzyko poronień, zwłaszcza w przypadku wystąpienia zakrzepów w naczyniach łożyska.
Jak rozpoznać zakrzepicę?
Objawy zakrzepicy są różnorodne i często mylone z innymi dolegliwościami. W przypadku kobiet w ciąży warto zwrócić uwagę na:
- ból i obrzęk kończyn;
- zmiany w temperaturze kończyn;
- zmiany koloru skóry (zaczerwienienie lub bladość).
Jeśli wystąpi któregokolwiek z powyższych objawów, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem, aby przeprowadzić odpowiednie badania.
Diagnostyka trombofilii
W przypadku podejrzenia trombofilii lekarz może zlecić szereg badań, w tym:
- badania genetyczne w kierunku mutacji czynnika V Leiden i genu protrombiny;
- analizę poziomu białka C, białka S i antytrombiny;
- badania krwi w celu oceny czasów układu krzepnięcia.
Leczenie trombofilii w ciąży
W przypadku kobiet z trombofilią często zaleca się stosowanie leków przeciwzakrzepowych, takich jak heparyna. Leki te są bezpieczne dla płodu, ponieważ nie przenikają przez łożysko. Oprócz tego kobiety z trombofilią powinny unikać długotrwałego siedzenia, palenia papierosów oraz nadmiernej aktywności fizycznej, co może zwiększać ryzyko zakrzepów.
Wpływ wieku na ryzyko poronienia
Wiek kobiety ma istotny wpływ na ryzyko poronienia. U kobiet powyżej 35. roku życia ryzyko poronienia wzrasta, a u kobiet powyżej 40. roku życia może wynosić nawet 50%. Wszystko dlatego, że wraz z wiekiem pogarsza się jakość komórek jajowych, co zwiększa ryzyko wystąpienia wad genetycznych u zarodków.
Ponadto do utraty ciąży przyczynia się wiele czynników środowiskowych:
- ekspozycja na toksyczne substancje chemiczne;
- zbyt intensywny wysiłek fizyczny;
- stres;
- niezdrowy styl życia.
Wsparcie psychiczne po poronieniu
Wsparcie psychiczne po poronieniu jest niezwykle istotne, ponieważ to doświadczenie dotyka nie tylko ciała, ale również emocji i psychiki. Radzenie sobie z uczuciami, które pojawiają się po stracie ciąży, bywa trudne i wymaga wsparcia. W takich sytuacjach warto skorzystać z pomocy psychologa, który pomoże przepracować emocje, uporządkować myśli i odzyskać równowagę.
Dostępne formy wsparcia obejmują między innymi grupy wsparcia, gdzie kobiety mogą dzielić się swoimi doświadczeniami z innymi w podobnej sytuacji, co pomaga w poczuciu wspólnoty i zrozumienia. Można również zdecydować się na terapię indywidualną, która pozwala skupić się na własnych potrzebach, lub na terapię rodzinną, angażującą bliskich w proces radzenia sobie z żałobą. Wszystkie te formy pomocy są ważnym elementem powrotu do emocjonalnej równowagi i adaptacji do nowej rzeczywistości.
Badania, które warto wykonać:
- e-Pakiet genetyczne predyspozycje do zakrzepicy, rozszerzony – panel rozszerzonych badań genetycznych w kierunku zakrzepicy pozwala ocenić sześć najważniejszych mutacji, zwiększających ryzyko powstawania zakrzepów krwi.
- e-Pakiet badania na krzepliwość krwi: wykluczenie zakrzepicy (koagulogram) – pakiet badań wskazanych do wykonania w celu oceny funkcjonowania układu krzepnięcia (np. przed zabiegiem operacyjnym).
- e-Pakiet dla planujących ciążę – badania w panelu wskazane są do wykonania przez kobiety i mężczyzn planujących potomstwo w celu oceny ogólnej kondycji zdrowotnej.
Bibliografia
- P. Pruszczyk, M. Ciurzyński i in. (red.), Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, Medical Tribune Polska, Warszawa 2021.
- J.J. Kęsik, T. Zubilewicz i in., Profilaktyka i leczenie żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u kobiet w ciąży, „Przegląd Menopauzalny” 2010, nr 4, s. 275–279.
- Z. Bowman, W.W. Branch, Profilaktyka przeciwzakrzepowa w czasie ciąży, „Ginekologia po Dyplomie” 2012, s. 22–32.
- A. Bogołowska-Stieblich, E. Marcinowska-Suchowierska, Zakrzepica w ciąży, „Postępy Nauk Medycznych” 2010, nr 5, s. 375–381.