Pierwsze objawy ciąży – jak je rozpoznać?

Pierwsze objawy ciąży rzadko kiedy poprzedzają termin planowej miesiączki. Nieczęsto też zdarzają się w pierwszym miesiącu. Najczęściej stają się wyraźne dopiero wraz z rozpoczęciem piątego tygodnia, gdy już najpewniej znasz wynik testu wykonanego samodzielne z moczu lub w laboratorium z krwi. Wczesnymi symptomami ciąży mogą być nudności i wymioty, częsta potrzeba oddawania moczu czy zwiększona produkcja śliny. 

Co się dzieje, zanim poczujesz, że jesteś w ciąży?

Z pewnością niejednokrotnie oglądałaś komedię romantyczną, w której bohaterka dowiaduje się o ciąży za sprawą nagłych ataków nudności i wymiotów. Dopiero one zwykle skłaniają do wykonania testu ciążowego, który potwierdza tę, nie zawsze optymistyczną, wiadomość. Czy to znaczy, że jest to objaw, który jako pierwszy zwiastuje, że za kilkadziesiąt tygodni przyjdzie na świat dziecko? Niestety to fikcja.

Nudności i wymioty są charakterystyczne dla pierwszego trymestru ciąży, ale nie dla pierwszych jej tygodni. Może Ci co prawda zacząć dokuczać wrażliwość na zapachy, ale zwracanie treści pokarmowej i uczucie porannych mdłości pojawią się nie wcześniej niż w drugim miesiącu. 

Zastanawiasz się, czy są jakieś objawy ciąży w pierwszym tygodniu? Nie. Nie ma co do tego wątpliwości, ponieważ w pierwszym i drugim tygodni ciąży nie ma jeszcze nawet zarodka w Twojej macicy. To czas dojrzewania komórki jajowej i wiązania się jej z plemnikiem. 

Za pierwszy tydzień ciąży uznaje się okres, gdy o ciąży nie ma jeszcze mowy. Dlaczego stosuje się takie ustalenia? Nie można określić z całą pewnością dnia zapłodnienia, za to można wskazać datę ostatniej miesiączki. Zapamiętaj więc, że pierwszy tydzień ciąży nie rozpoczyna się w terminie spóźniającej się miesiączki, ale w połowie minionego cyklu – w czasie owulacji.

Umownie dopiero w trzecim tygodniu dochodzi do zapłodnienia. Powstała w ten sposób blastocysta wędruje jajowodem do macicy, aby w czwartym tygodniu się w niej zagnieździć. Od tego momentu zaczyna się wiele przemian, których wynikiem będzie ukształtowanie dziecka.

Nie oznacza to jednak, że w pierwszym miesiącu nie ma żadnych symptomów ciąży. Mogą wystąpić:

• plamienia (nie wcześniej niż sześć dni po zapłodnieniu),
• tkliwość piersi,
• wzdęcia i gazy,
• utrzymujące się zmęczenie,
• częstomocz,
• nadprodukcja śliny,
• zwiększona wrażliwość na zapachy.

Jak pewnie sama zauważasz, wszystkie te wczesne objawy ciąży mogą być też symptomami napięcia przedmiesiączkowego. Zaczekaj więc z wybuchami radości albo strachu do czasu planowego krwawienia, gdy będziesz mogła wykonać test i upewnić się co do tego, czy doszło do zapłodnienia.

Jeśli chcesz mieć spokój, że Twój organizm jest przygotowany na ciążę, możesz wcześniej zdecydować się na wykonanie badania w ramach e-pakietu dla planujących ciążę. Wyniki dostarczą Tobie i lekarzowi cennych informacji na temat ogólnej kondycji zdrowotnej. Ponadto w razie wystąpienia patologii wskażą organ nią zaatakowany.

Zobacz także: Badania laboratoryjne a ciąża.

Jakie są pierwsze objawy ciąży?

Pierwsze objawy ciąży, których raczej nie przeoczysz, pojawiają się w drugim jej miesiącu. To czas intensywnego wzrostu zarodka. W piątym tygodniu ma wielkość zaledwie pestki pomarańczy, podczas gdy w ósmym – maliny! Oznacza to, że od momentu poczęcia zwiększył swoje rozmiary o dziesięć tysięcy razy. Do tego zaczyna bić jego serce, a mięśnie podrygują. 

O ciąży poinformuje Cię Twój organizm poprzez wiele objawów fizycznych:

• ciągłe zmęczenie i utrzymującą się senność (pomimo przespanej nocy),
• częstą potrzebę oddawana moczu,
• zaparcia,
• nudności (zwłaszcza na czczo o poranku) nierzadko kończące się wymiotami,
• zgagę,
• wzdęcia i gazy (bez względu na to, co zjadłaś),
• tzw. zachcianki ciążowe,
• awersje smakowe (nawet do posiłków uprzednio lubianych),
• powiększenie piersi i zwiększoną ich tkliwość,
• białe zabarwienie śluzu z pochwy,
• zawroty i bóle głowy.

Poza objawami fizycznymi możesz zaobserwować dolegliwości psychiczne. Charakterystyczne są wahania nastroju, drażliwość, a nawet płaczliwość. Wszystko to jest naturalne! Nie ma powodów, być się wstydziła tej emocjonalnej huśtawki.

Jak poznać, że doszło do zapłodnienia?

Pierwszym zwiastunem tego, że doszło do zapłodnienia, jest brak miesiączki. Aby dodatkowo to potwierdzić (zanim odwiedzisz lekarza), możesz wykonać test ciążowy. Wykrywa on gonadotropinę kosmówkową (hCG) wytwarzaną przez komórki trofoblastu.

W pierwszym trymestrze stężenie hormonu w osoczu podwaja się co 48–72 godziny. Natomiast jego produkcja zaczyna spowalniać dopiero 11.–13. tygodnia ciąży i od tej pory utrzymuje się na wysokim poziomie aż do rozwiązania ciąży. Odchylenia od normy mogą sugerować nieprawidłowości w rozwoju zarodka lub przebiegu ciąży.

Zwykły test ciążowy (kasetkowy lub płatkowy) wykrywa ciążę, gdy poziom hCG wyniesie w moczu 25mIU/ml. Daje on 99% pewności co do poprawności uzyskanego wyniku, pod warunkiem że test został wykonany zgodnie z instrukcją. Bardziej precyzyjne jest laboratoryjne oznaczenie stężenia we krwi hCG lub podjednostki wolnej beta hCG. Badanie nie tylko potwierdzi ciąże, lecz także dostarczy informacji na temat jej etapu. 

Sprawdź też: Beta-HCG.

Nie oznacza to jednak, że zbadanie poziomu beta hCG jednoznacznie wskaże na ciąże. Niestety podwyższony jej poziom może wystąpić także przy chorobach nowotworowych. Konieczne jest więc odwiedzenie ginekologa, który po badaniu USG z całą pewnością potwierdzi obecność zarodka w jamie macicy.

Czy brak miesiączki zawsze świadczy o ciąży?

Dla wielu kobiet brak miesiączki jest jednoznacznym sygnałem zapłodnienia komórki jajowej i zagnieżdżenia się jej w jamie macicy. Tymczasem nie zawsze jest to objaw ciąży. Zaburzenie cyklu miesiączkowego może być symptomem m.in.:

• PCOS (zespołu policystycznych jajników),
• hiperprolaktynemii (nadmiernego wydzielania prolaktyny),
• zaburzeń w funkcjonowaniu tarczycy,
• cukrzycy,
• nadmiernego wysiłku fizycznego,
• silnego stresu, 
• stosowania niektórych leków,
• zaburzeń odżywiania.

Czy w ciąży można latać samolotem? Jakie są przeciwwskazania?

Migrena w ciąży – jakie są jej przyczyny, czy migrena w ciąży jest niebezpieczna?

Alergia w ciąży – czym się objawia i jak ją leczyć?

Co może powodować skurcze łydek w ciąży i jak sobie poradzić z tą dolegliwością?

Test PAPP-A – na czym polega, kiedy wykonać badanie i jak się do niego przygotować?

Bibliografia:

1. A. Głodek, M. Kubiczak i in., Ludzka gonadotropina kosmówkowa – znany hormon o nieznanych funkcjach, „Ginekologia Polska” 2012, nr 83, s. 766–771.
2. M. Biela, M. Szafarowska, Diagnostyka ciąży, „Ginekologia po Dyplomie” 2017, nr 2, https://podyplomie.pl/ginekologia/26273,diagnostyka-ciazy, dostęp: 19.04.2023 r.
3. H. Murkoff, W oczekiwaniu na dziecko, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2018.
4. A. Drosdzol-Cop, A.Zachurzok, Pierwotny i wtórny brak miesiączki, https://www.mp.pl/podrecznik/pediatria/chapter/B42.1.8.6.1., dostęp: 19.04.2023 r.