Oparzenia słoneczne to częsta konsekwencja nadmiernej ekspozycji skóry na promieniowanie UV. Choć większość oparzeń słonecznych nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia, mogą powodować dyskomfort i bolesne objawy. Właściwa ochrona przeciwsłoneczna oraz odpowiednie działania po oparzeniu pomagają w złagodzeniu objawów i przyspieszeniu gojenia skóry.

Objawy i skutki oparzeń słonecznych

Oparzenia słoneczne są wynikiem nadmiernego narażenia skóry na promieniowanie UV, zwłaszcza promieniowanie UVB o długości fali od 295 do 315 nm. Skóra po oparzeniu staje się zaczerwieniona i podrażniona, może być bolesna i opuchnięta. W cięższych przypadkach występują pęcherze i objawy ogólnoustrojowe, np. dreszcze, osłabienie.

Pierwsze objawy oparzenia słonecznego pojawiają się zwykle po 4-6 godzinach od ekspozycji na słońce, osiągając największe nasilenie po 12-24 godzinach. Czas gojenia się oparzeń słonecznych zależy od stopnia oparzenia.

Stopnie oparzeń słonecznych

Oparzenia słoneczne można podzielić na trzy grupy, w zależności od nasilenia objawów i uszkodzenia skóry:

  • lekkie oparzenie słoneczne (I stopnia): charakteryzują się zaczerwienieniem skóry, uczuciem pieczenia i bolesnością. Skóra może być również opuchnięta. W przypadku tego typu oparzeń zwykle nie pojawiają się pęcherze;
  • średnie oparzenie słoneczne (II stopnia): oprócz zaczerwienienia występują również pęcherze wypełnione płynem. Skóra jest bolesna i obrzęknięta. Może również pojawić się gorączka i ogólne osłabienie;
  • ciężkie oparzenie słoneczne (III stopnia): związane są z głębokim uszkodzeniem skóry. Oparzenie może prowadzić do powstawania rozległych pęcherzy wypełnionych płynem, a nawet do martwicy tkanek. Wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.

Zapobieganie oparzeniom słonecznym

Zapobieganie oparzeniom słonecznym jest kluczowe dla ochrony skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. Oto kilka skutecznych sposobów:

  • stosuj kremy z filtrem UV: regularne stosowanie kremów z filtrem UV o wysokim faktorze ochrony (minimum SPF 30) jest niezwykle ważne. Należy nakładać krem co najmniej 15-30 minut przed wyjściem na słońce;
  • unikaj ekspozycji w godzinach szczytu: najintensywniejsze promieniowanie UV występuje między godziną 10:00 a 16:00. W miarę możliwości staraj się unikać długotrwałego przebywania na słońcu w tym czasie;
  • noś odpowiednie ubranie: ubieranie lekkiej, przewiewnej odzieży zasłaniającej ciało i kapelusza może zapewnić dodatkową ochronę przed promieniowaniem UV;
  • korzystaj z ochrony przeciwsłonecznej dla oczu: odpowiednie okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV chronią oczy przed szkodliwym działaniem promieniowania;
  • szukaj cienia: gdy jesteś na zewnątrz, staraj się szukać cienia, zwłaszcza w godzinach szczytu, aby zmniejszyć ekspozycję na słońce.

Domowe sposoby na łagodzenie oparzeń słonecznych

Jeśli mimo ostrożności doszło do oparzenia słonecznego, istnieje wiele domowych sposobów, które mogą pomóc złagodzić objawy i przyspieszyć gojenie skóry. Oto niektóre z nich:

  • chłodne kompresy: stosowanie chłodnych kompresów na oparzone miejsca może przynieść ulgę i zmniejszyć ból. Możesz też użyć specjalnych chłodzących żeli;
  • środki nawilżające: stosowanie balsamów lub kremów może przyspieszyć gojenie;
  • żel z aloesu jest znany ze swoich właściwości łagodzących i kojących. Możesz nałożyć go na oparzone miejsca, aby złagodzić ból i przyspieszyć gojenie;
  • kąpiel w chłodnej wodzie: krótkie kąpiele w chłodnej wodzie mogą przynieść ulgę i zmniejszyć uczucie pieczenia na skórze;
  • picie odpowiedniej ilości wody pomaga utrzymać odpowiednie nawodnienie organizmu i wspomaga proces gojenia skóry;
  • leki przeciwbólowe: w przypadku silnego bólu można skonsultować się z lekarzem w celu uzyskania odpowiedniego leczenia przeciwbólowego.

Oparzenia można ponadto złagodzić, unikając tarcia, uciskania i dalszej ekspozycji na słońce.

Kiedy szukać pomocy medycznej?

Większość oparzeń słonecznych może być łagodzona i leczona w domu. Jednak w niektórych przypadkach konieczna jest pomoc medyczna. Powinieneś skonsultować się z lekarzem, jeśli:

  • skóra jest mocno opuchnięta i bolesna,
  • na skórze pojawiły się duże pęcherze wypełnione płynem,
  • odczuwasz silny ból, gorączkę lub inne objawy ogólnoustrojowe,
  • masz oparzenie słoneczne III stopnia.

W przypadku ciężkich oparzeń słonecznych lekarz może zalecić odpowiednie leczenie i środki przeciwbólowe.

Badania, które warto wykonać:

Bibliografia

  1. A. Kaszuba, Dermatologia Kliniczna, Wrocław 2019.
  2. W.H.C. Burgdorf, G. Plewig, H.H. Wolff, M. Landthaler, Braun-Falco Dermatologia, Lublin 2010.
  3. H. Wolska, Fototerapia w dermatologii, Warszawa 2006.
  4. H.W. Lim, H. Hӧnigsmann, J.L.M. Hawk, Photodermatology, „Informa Healthcare” 2007.