Chociaż w wielu przypadkach obecność nabłonków w moczu jest całkowicie normalna i wynika z naturalnego procesu złuszczania komórek, ich nadmierna ilość może wskazywać na problemy zdrowotne. Przeczytaj, co oznaczają nabłonki płaskie w moczu i jakie badania warto wykonać, aby dokładnie ocenić stan układu moczowego i uniknąć poważniejszych problemów zdrowotnych.
Czym są nabłonki płaskie w moczu?
Nabłonki płaskie to komórki nabłonkowe, które wyścielają wewnętrzne powierzchnie wielu narządów, w tym pęcherza moczowego, cewki moczowej oraz kanalików nerkowych. Komórki mają charakterystyczną spłaszczoną budowę, dzięki której pełnią funkcję ochronną, tworząc barierę, która chroni narządy przed czynnikami zewnętrznymi. Nabłonki płaskie są również zaangażowane w funkcje ochronne oraz w wymianę gazów i substancji odżywczych między tkankami a płynami ustrojowymi. W wyniku naturalnego procesu wymiany komórek nabłonkowych część ulega złuszczaniu i może zostać wydalona z organizmu z moczem.
Skąd się biorą nabłonki płaskie w moczu?
Nabłonki płaskie w moczu powstają w wyniku złuszczania się komórek nabłonkowych, które pokrywają wewnętrzne powierzchnie dróg moczowych. Jest to proces fizjologiczny, który jest niezbędny do utrzymania zdrowia i funkcji nabłonka. Złuszczanie komórek umożliwia ich odnowienie, co zapewnia prawidłowe funkcjonowanie dróg moczowych. W normalnych warunkach niewielka liczba nabłonków płaskich występuje w moczu, szczególnie w świeżo pobranej próbce. Nadmiar nabłonków w moczu wskazuje na nadmierne złuszczanie komórek w wyniku różnych patologicznych procesów, np. infekcji, zapalenia lub innych problemów zdrowotnych, które powodują uszkodzenie komórek nabłonkowych.
Przyczyny obecności nabłonków płaskich w moczu
Obecność niewielkiej liczby nabłonków płaskich w moczu jest fizjologicznym zjawiskiem, szczególnie w przypadku świeżo pobranego moczu. W normalnych warunkach niewielka ilość nabłonków płaskich w moczu nie stanowi powodu do niepokoju i nie wymaga interwencji medycznej.
Wzrost liczby nabłonków płaskich w moczu, zwłaszcza jeśli towarzyszą temu inne objawy, wskazuje na nieprawidłowości, które wymagają dalszej diagnostyki.
Infekcje dróg moczowych
Obecność bakterii w moczu jest jedną z najczęstszych przyczyn zwiększonej liczby nabłonków płaskich. Infekcje dróg moczowych, np. zapalenie pęcherza moczowego, zapalenie cewki moczowej lub odmiedniczkowe zapalenie nerek, prowadzą do podrażnienia i stanu zapalnego w obrębie nabłonka, co skutkuje jego nadmiernym złuszczaniem. Zwiększona liczba nabłonków w moczu jest częstym objawem towarzyszącym infekcjom. W takich przypadkach zwykle występują również inne objawy, takie jak częstomocz, ból przy mikcji oraz gorączka.
Kamienie nerkowe
Kamienie nerkowe to twarde złogi minerałów, które tworzą się w nerkach i powodują mechaniczne podrażnienie dróg moczowych. Pod wpływem kontaktu złogów z błoną śluzową dróg moczowych dochodzi do uszkodzenia nabłonka i jego nadmiernego złuszczania, co prowadzi do zwiększonej obecności nabłonków płaskich w moczu. Kamienie często powodują także silny ból w okolicy lędźwiowej, krwiomocz oraz trudności w oddawaniu moczu.
Choroby nerek
Choroby nerek, takie jak przewlekła choroba nerek czy ostre kłębuszkowe zapalenie nerek, mogą wpływać na procesy filtracji i produkcji moczu. W wyniku zaburzeń funkcji nerek dochodzi do zwiększonego złuszczania nabłonków płaskich. Zmiany te są wynikiem zapalenia, uszkodzenia tkanek oraz zaburzeń w metabolizmie komórek nabłonkowych. Objawy często towarzyszące chorobom nerek to obrzęki, wysokie ciśnienie krwi i zmniejszenie wydolności nerek.
W każdym z tych przypadków nadmierna obecność nabłonków płaskich w moczu powinna być monitorowana przez lekarza, który podejmie dalsze kroki diagnostyczne, np. zleci posiew moczu, badania obrazowe czy ocenę funkcji nerek.
Co oznacza obecność nabłonków płaskich w moczu?
Wysoka liczba nabłonków płaskich w moczu może sugerować stan infekcję dróg moczowych lub stan zapalny o innej etiologii. Zwiększona obecność tych komórek często występuje w przypadku zapalenia pęcherza moczowego lub zapalenia cewki moczowej. Dodatkowo może wskazywać na obecność kamieni nerkowych.
Obecność nabłonków płaskich w moczu, zwłaszcza jeśli występują też inne objawy, może wskazywać na poważniejsze schorzenia, w tym zapalenie nerek czy przewlekłą chorobę nerek. Jeśli nadmiar nabłonków w moczu jest połączony z objawami ogólnymi jak osłabienie, ból w okolicy lędźwiowej, zmęczenie czy podwyższona temperatura, konieczne jest przeprowadzenie dalszej diagnostyki. W takich przypadkach wskazana jest konsultacja ze specjalistą, który może zlecić dodatkowe badania, w tym posiew moczu, badania krwi (morfologia, poziom kreatyniny) oraz USG układu moczowego, aby określić dokładną przyczynę i zapobiec dalszym komplikacjom zdrowotnym.
Jakie badania warto wykonać?
- e-Pakiet nerkowy – pakiet badań przeznaczony do diagnostyki problemów z nerkami i układem moczowym. Zawiera badanie ogólne moczu, poziomu kreatyniny, mocznika, kwasu moczowego i wskaźnik albumina/kreatynina w moczu (ACR), które pozwalają ocenić funkcjonowanie nerek.
- e-Pakiet profilaktyczny podstawowy – zestaw badań pozwalających na ogólną ocenę stanu zdrowia. Zawiera badania takie jak morfologia krwi, CRP ilościowo, lipidogram i glukoza.
- e-Pakiet badania kontrolne po infekcji – pozwala sprawdzić stan zdrowia po infekcji i ocenia stan zapalny w trakcie leczenia. Pakiet zawiera badanie ogólne moczu, morfologię, OB, a także badania poziomu kreatyniny, ALT, ASO, CRP i metabolitu 25(OH) witaminy D3.
Bibliografia
- https://medlineplus.gov/lab-tests/epithelial-cells-in-urine/ [dostęp: 18.04.2025].
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557685/ [dostęp: 18.04.2025].
- A. Dörrenhaus, J. Müller, K. Golka, P. Jedrusik, H. Schulze, W. Föllmann, Cultures of exfoliated epithelial cells from different locations of the human urinary tract and the renal tubular system, „Archives of toxicology” 2000, nr 74(10), https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11201669/ [dostęp: 18.04.2025].
- https://diag.pl/pacjent/artykuly/nablonki-plaskie-w-moczu-co-oznaczaja/ [dostęp: 18.04.2025].
