Kwas askorbinowy, znany również jako witamina C, to silny przeciwutleniacz, który bierze udział w wielu procesach metabolicznych, m.in. syntezowania kolagenu, wspomagania odporności czy poprawa wchłaniania żelaza. Jego obecność w moczu nie zawsze jest powodem do niepokoju. Niemniej nadmiar witaminy C w organizmie widoczny w wynikach badania moczu może wskazywać na pewne nieprawidłowości. Przeczytaj, co może oznaczać kwas askorbinowy w moczu i jakie badania mogą go wykryć.

Znaczenie kwasu askorbinowego w organizmie

Witamina C jest silnym przeciwutleniaczem, co oznacza, że pomaga w walce z wolnymi rodnikami, które uszkadzają komórki. Działa również wspomagająco na układ odpornościowy, pomaga w syntezowaniu kolagenu (białka, które wspiera skórę, kości, chrząstki), a także poprawia wchłanianie żelaza z pożywienia, co jest szczególnie ważne dla osób z niedoborami tego minerału.

Kwas askorbinowy wspomaga również eliminację toksyn z organizmu. Jako naturalny detoksykant witamina C pomaga w neutralizowaniu i usuwaniu szkodliwych substancji, które mogłyby kumulować się w organizmie, w tym w wątrobie.

Przyczyny obecności kwasu askorbinowego w moczu

Obecność kwasu askorbinowego w moczu jest naturalna, szczególnie gdy dostarczamy go w odpowiednich ilościach z diety lub suplementów. Jednakże nadmiar tej substancji, który nie jest wchłaniany przez organizm, może być wydalany z moczem. W większości przypadków jest to skutek zwiększonego spożycia witaminy C, ale może to również wskazywać na pewne zaburzenia metaboliczne, infekcje czy interakcje z lekami.

Wysokie spożycie witaminy C

Długotrwałe spożywanie dużych ilości witaminy C, zarówno w diecie, jak i w formie suplementów, może prowadzić do jej nadmiaru w organizmie. Organizm wchłania jedynie tyle substancji, ile jest mu niezbędne, a nadmiar zostaje wydalony z moczem. Osoby, które stosują wysokie dawki witaminy C w celu wzmocnienia odporności, mogą zaobserwować jej obecność w moczu jako efekt nadmiarowego spożycia.

Zaburzenia metaboliczne

U niektórych osób nadmiar witaminy C wynika z zaburzeń metabolizmu. W takich przypadkach organizm nie jest w stanie efektywnie przetworzyć witaminy C, co prowadzi do jej nadmiernego gromadzenia się w tkankach. Następnie nadmiar jest wydalany przez nerki, co skutkuje obecnością w moczu. Tego rodzaju zaburzenia mogą być związane z chorobami nerek, które wpływają na zdolność organizmu do prawidłowego przetwarzania witamin i minerałów lub z genetycznymi predyspozycjami do nieprawidłowego metabolizowania witaminy C.

Ostre infekcje

Przeziębienie, grypa oraz inne infekcje wirusowe zwiększają zapotrzebowanie organizmu na witaminę C. Pełni ona ważną funkcję we wspomaganiu układu odpornościowego w walce z patogenami. W odpowiedzi na infekcję organizm intensyfikuje wchłanianie witaminy C, aby wzmocnić swoją odporność. Jednakże, w przypadku spożycia jej w nadmiarze, nie jest w stanie wykorzystać całej jej ilości, a nadmiar zostaje wydalony przez nerki. 

Leczenie farmakologiczne i suplementacja

Stosowanie niektórych leków wspomagających odporność, które zawierają witaminę C, może prowadzić do jej obecności w moczu. Wiele preparatów dostępnych bez recepty zawiera wysokie dawki witaminy C. Warto pamiętać, że przyjmowanie dużych dawek witaminy C w formie suplementów może prowadzić do jej nadmiaru, szczególnie jeśli nie jest ona odpowiednio metabolizowana przez organizm.

Diagnostyka nadmiaru kwasu askorbinowego w organizmie

Poziom kwasu askorbinowego w moczu nie jest standardowo mierzonym parametrem w ogólnym badaniu moczu. Ale choć to badanie nie mierzy bezpośrednio witaminy C, jej wysokie stężenie może być podejrzewane w przypadku niespójnych wyników, np. brak glukozy w moczu przy wysokim poziomie glukozy we krwi. W takich przypadkach. Nadmiar kwasu askorbinowego w organizmie można wykryć przy pomocy badania krwi i jest ono przydatne głównie w trakcie suplementacji witaminą C. 

Należy skonsultować się z lekarzem, jeśli są podejrzenia, że poziom witaminy C w moczu jest wysoki przez dłuższy czas, ponieważ wskazuje to na problemy zdrowotne, w tym zaburzenia metaboliczne.

Jakie badania warto wykonać:

  • e-Pakiet profilaktyczny podstawowy – zawiera podstawowe badania, takie jak morfologia krwi, CRP ilościowo, glukoza oraz lipidogram, które pozwalają na ogólną ocenę zdrowia i wczesne wykrycie problemów metabolicznych, które mogą wpływać na metabolizm witaminy C; 
  • e-Pakiet nerkowy – zawiera ogólne badanie moczu, poziomu kwasu moczowego, kreatyniny, mocznika oraz oznaczenie wskaźnika albumina/kreatynina w moczu (ACR); warto skorzystać z tego pakietu w przypadku podejrzenia chorób nerek i układu moczowego;
  • e-Pakiet badania na odporność (podstawowy) – zawiera badania takie jak: morfologia krwi, ferrytyna, witamina B12, kwas foliowy, witamina D metabolit 25(OH), glukoza, cholesterol całkowity, ALT, GGTP, kreatynina, TSH, kortyzol, immunoglobuliny IgG, IgM, IgA; służy do ogólnej oceny zdrowia i może być przydatny w diagnostyce obniżonej odporności.

Bibliografia

  1. Lee W., Kim Y., Chang S., Lee A.J., Jeon C.H., The influence of vitamin C on the urine dipstick tests in the clinical specimens: a multicenter study, „Journal of Clinical Laboratory Analysis” 2017, nr 31(5), https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6816989/ [dostęp: 22.04.2025].
  2. Janda-Milczarek K., Kasprzak M., Wolska J., Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie, „Pomeranian Journal of Life Sciences” 2015, nr 61 (4), s 419–425, https://www.researchgate.net/publication/327448114_Witamina_C_-_budowa_wlasciwosci_funkcje_i_wystepowanie [dostęp: 22.04.2025].