Migrena w ciąży może budzić lęk u przyszłych mam. Silne napady bólu i inne towarzyszące chorobie objawy uniemożliwiają normalne funkcjonowanie, a metody leczenia są wówczas bardzo ograniczone. Sama migrena nie jest niebezpieczna dla płodu. Ostrożności wymaga jednak zarówno diagnostyka, jak i terapia, gdyż one w tym szczególnym stanie nie zawsze są bezpieczne dla nienarodzonego dziecka.
Już migrena czy jeszcze ból głowy?
Migrena nie jest bólem głowy, jaki może pojawić się przy gorączce czy w związku z gwałtowną zmianą ciśnienia atmosferycznego. Migrena to choroba neurologiczna, prowokowana przez szereg czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Diagnozowana jest u 15–18% kobiet i 6–8% mężczyzn.
Napady migrenowe charakterystyczne są dla młodego wieku. Pierwsze ataki występują przed 40. rokiem życia. Ból zwykle zajmuje jedną stronę głowy i trwa czasami zaledwie 4 godziny, a innym razem nawet 72 godziny! Zwykle towarzyszą mu nudności i wymioty, a także nadwrażliwość na światło, dźwięki oraz zapachy. Dlatego tak silna pojawia się wówczas potrzeba odizolowania od otoczenia czy wręcz czasowego zaszycia w ciemnym pomieszczeniu.
W czasie ataku mogą wystąpić zaburzenia wegetatywne, czyli takie zaburzenia neurologiczne, które wpływają negatywnie na pracę organów albo całych układów organizmu. W przypadku migreny mogą być to np.: arytmia, skoki ciśnienia czy bezsenność.
Napady bólu mogą mieć różne nasilenie. Nie wykazują też regularności. Czasami przerwa pomiędzy atakami trwa kilka dni, a innym razem nawet kilka miesięcy.
Jak rozpoznać migrenę w ciąży?
Migrena w ciąży, podobnie jak w okresie poza nią, charakteryzuje się (najczęściej) jednostronnym ulokowaniem bólu – tuż za gałką oczną, w czole i w skroni. Znacznie rzadziej obejmuje dwie części twarzy lub przechodzi z jednej strony na drugą.
Rytm bólu migrenowego może wyznaczać pulsowanie krwi w naczyniach. Możesz mieć wrażenie, że rozdziera on głowę od wewnątrz. Bez względu na intensywność migreny, czas jej trwania i częstotliwość jej występowania, ma ona kilkuetapowy przebieg:
- pojawiają się symptomy zwiastujące napad (np. aura, czyli objawy neurologiczne, które najczęściej mają postać mroczków przed oczami lub błysków w polu widzenia),
- pojawia się ból głowy,
- pojawia się wyczerpanie i senność.
Co istotne, podczas ciąży (zwłaszcza w pierwszym trymestrze) możesz doświadczyć migreny po raz pierwszy w życiu. Wynika to ze zmian hormonalnych, jakie zachodzą w ciele, w którym rozwija się płód.
Alergia w ciąży – czym się objawia i jak ją leczyć?
Co może sprowokować atak migreny w ciąży?
Migrena jest chorobą przewlekłą o trudnym do przewidzenia przebiegu. Wiele jednak wskazuje na to, że kilka czynników szczególnie przyczynia się do wystąpienia napadu bólu. Są to przede wszystkim:
- silny stres i relaks tuż po nim,
- obecność w diecie niektórych produktów spożywczych (przede wszystkim alkoholu, kakao, nabiału, owoców, śledzi, tłustych produktów),
- zmiany hormonalne,
- niedostatki snu lub jego nadmiar,
- zmęczenie,
- duży wysiłek fizyczny,
- niektóre leki (np. zawierające estrogeny, histaminę),
- nagła zmiana pogody (szybki wzrost lub spadek ciśnienia atmosferycznego),
- pobyt na dużej wysokości (np. w górach, w wieżowcu, w samolocie),
- głodzenie się,
- ostre światło,
- intensywne bodźce zapachowe (np. silne perfumy).
Częste bóle głowy – jakie mogą być jego przyczyny?
Ile trwa migrena w ciąży?
Bóle migrenowe w ciąży mogą trwać 4–72 godziny. Rozwijają się szybko. Od pojawienia tzw. ćmienia, bądź aury do wrażenia rozpierania czaszki może minąć od kilku minut do kilku godzin. Szczyt bólu bywa na tyle intensywny, że może całkowicie wykluczyć Cię z normalnego funkcjonowania.
U ciężarnych migrena występuje częściej w pierwszym trymestrze. W drugim i trzecim trymestrze ataki bólowe nie są aż tak częste. Co ciekawe, prawdopodobieństwo wystąpienia migreny w ciąży zwiększa się u tych kobiet, u których wcześniej napady były powiązane z miesiączkami.
Jeśli zmagasz się z napadami migrenowymi, w okresie ciąży mogą one z dużym prawdopodobieństwem ustąpić, zelżeć albo trwać krócej. Dzieje się tak u 50–80% kobiet. Napady bólowe, nawet jeśli przestaną Ci doskwierać w tym szczególnym czasie, mogą ponownie wrócić po porodzie. U 40% kobiet pierwszy atak ma miejsce już tydzień po urodzeniu dziecka.
Czy migrena w ciąży jest niebezpieczna?
W żadnym trymestrze ciąży migrena nie jest groźna dla dziecka. Ból i szereg dodatkowych dolegliwości zaburzają wyłącznie Twoje funkcjonowanie. Symptomy te nie mogą jednak wywołać wad wrodzonych u płodu.
Dużej ostrożności wymaga leczenie choroby. Zarówno możliwości diagnostyczne, jak i terapeutyczne są znacznie ograniczone ze względu na dobrostan płodu. U ciężarnych zmagających się z migrenami konieczne będą stałe kontrole już nie tylko u ginekologa, ale też u neurologa.
Jak pozbyć się migreny w ciąży?
Jeśli w czasie ciąży po raz pierwszy wystąpiły u Ciebie napady migrenowe albo nie miałaś wcześniej przeprowadzanej diagnostyki, lekarz może zalecić wykonanie rezonansu magnetycznego, który pozwala ocenić struktury mózgu.
Taka diagnostyka ma na celu wykluczenie innego podłoża bólu, np. udaru mózgu, krwotoku wewnątrzczaszkowego, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych czy rzucawki porodowej. Aby wykluczyć inne podłoże bólu głowy, warto wykonać pakiet badań dla kobiet w ciąży. Dzięki temu zadbasz zarówno o swoje zdrowie, jak i o zdrowie nienarodzonego dziecka.
Stosowanie leków w celu złagodzenia bólu migrenowego jest znacznie ograniczone z powodu ich potencjalnego wpływu na rozwój dziecka. Należy pamiętać, że każdy lek może mieć istotny wpływ na dobrostan płodu. Stosowanie jakiegokolwiek leku w ciąży (również dostępnego bez recepty) powinno odbywać się wyłącznie z zalecenia lekarza prowadzącego.
Jeśli ból nie jest bardzo intensywny, możesz stosować tzw. domowe sposoby. Chodzi tu o odpoczynek, unikanie wysiłku fizycznego i redukowanie stresu.
Czy w ciąży można latać samolotem? Jakie są przeciwwskazania?
Bibliografia
- H. Wójcik-Drączkowska, M. Bilińska i in., Migrena – rozpoznanie i leczenie, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2007, t. 1, nr 2, s. 109–114.
- A. Stępień, Migrena, https://podyplomie.pl/uploads/ksiazki/KS_Neurologia-T3-Migrena.pdf, dostęp: 13.06.2023 r.
