Wykonanie tatuażu jest zabiegiem inwazyjnym i wiąże się z ryzykiem wystąpienia różnego rodzaju powikłań, w tym niebezpiecznych infekcji. Pomimo zachowania najwyższych standardów higieny i sterylności niepożądane reakcje skórne po wykonaniu tatuażu niestety nie należą do rzadkości. Nieodpowiednie postępowanie podczas gojenia się tatuażu lub brak reakcji na niepokojące objawy mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Dlatego istotne jest, aby umieć rozpoznać wczesne oznaki infekcji i odpowiednio na nie zareagować.
Czym jest tatuaż i jak przebiega proces gojenia?
Wykonanie tatuażu to zabieg polegający na wprowadzeniu barwnika w głąb skóry właściwej za pomocą jałowej igły. Efektem jest trwała pigmentacja tkanki. Proces gojenia się przebiega stopniowo:
- faza zapalna – w pierwszych dniach po zabiegu pojawia się zaczerwienienie, obrzęk i lekki ból w miejscu zabiegu (jest to normalna reakcja organizmu na uraz),
- faza proliferacyjna – w ciągu 2–3 tygodni następuje regeneracja naskórka i odbudowa naczyń krwionośnych i wówczas tatuaż może lekko swędzieć, a naskórek ulegać złuszczaniu,
- faza przebudowy – w ciągu 2–3 miesięcy pigment ustala się w skórze, a tatuaż nabiera ostatecznego wyglądu (może jeszcze występować niewielkie złuszczanie się skóry).
Prawidłowe gojenie się tatuażu wymaga przestrzegania zaleceń higienicznych, w tym regularnego mycia i nawilżania miejsca po zabiegu. Nieodpowiednia pielęgnacja lub infekcja może zakłócić gojenie.
Rodzaje powikłań po wykonaniu tatuażu
Najczęstszymi powikłaniami po tatuażu są reakcje alergiczne. Niektóre osoby wykazują nadwrażliwość na składniki tuszu używanego przy wykonywaniu zabiegu, co prowadzi do pojawiania się wysypki, świądu, nasilonego zaczerwienienia lub obrzęku.
Nieprawidłowa higiena lub sterylizacja sprzętu może doprowadzić do zakażenia skóry przez bakterie, co objawia się bólem, obrzękiem, zaczerwienieniem i obecnością wydzieliny ropnej. Istnieje również ryzyko zakażenia wirusami przenoszonymi drogą krwiopochodną, takimi jak HBV, HCV lub HIV. Jest to konsekwencja zastosowania niesterylnego sprzętu.
Nieprawidłowe gojenie się tatuażu może równie prowadzić do powstania bliznowców, przerostowych blizn lub migracji pigmentu w obrębie skóry.
Jak rozpoznać infekcję tatuażu?
Objawy infekcji tatuażu mogą pojawić się już po kilku dniach od wykonania zabiegu. Należy zwrócić uwagę przede wszystkim na:
- nasilone zaczerwienienie, obrzęk i ból w obrębie tatuażu,
- obecność wysięku lub ropy w miejscu tatuażu,
- uczucie ciepła w obszarze tatuażu,
- pogorszenie się wyglądu tatuażu – nieregularny kontur, zmianę koloru,
- gorączkę.
Jeśli zaobserwujesz którykolwiek z tych objawów, nie zwlekaj i niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem.
Przyczyny infekcji tatuażu
Infekcje tatuażu mogą być konsekwencją nieprawidłowej sterylizacji sprzętu. Użycie niesterylnych igieł, barwników lub niehigieniczne warunki w studiu tatuażu przyczyniają do wprowadzenia bakterii, lub wirusów do skóry.
Niebezpieczeństwo stwarza niestosowanie się do zaleceń pielęgnacyjnych. Dotykanie tatuażu brudnymi rękami, kontakt z wodą, ze zwierzętami lub środowiskiem sprzyjającym infekcjom zwiększa ryzyko zakażenia. Istotna jest również indywidualna podatność organizmu na infekcje. Osoby z osłabioną odpornością, cierpiące na choroby przewlekłe lub zaburzenia krzepnięcia krwi są bardziej narażone na komplikacje pozabiegowe.
Zapobieganie infekcjom tatuażu
Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia powikłań po tatuażu, należy przede wszystkim wybierać renomowane studia tatuażu. Zanim oddasz swoje zdrowie w cudze ręce, upewnij się, że sprzęt jest sterylny, a tatuator przestrzega zasad higieny. Poza tym istotne jest przestrzeganie zaleceń pielęgnacyjnych. Regularnie myj i nawilżaj tatuaż, a także unikaj kontaktu z wodą i brudem. Poinformuj tatuatora o stanie swojego zdrowia. Choroby przewlekłe, zaburzenia odporności lub krzepnięcia mogą zwiększać ryzyko powikłań. Zrezygnuj z tatuażu przy aktywnych chorobach skóry. Infekcje, łuszczyca lub atopowe zapalenie skóry to przeciwwskazania do wykonywania tatuażu.
Kiedy skonsultować się z lekarzem?
Niezależnie od tego, czy masz już wykonany tatuaż, czy dopiero planujesz taki zabieg, warto skonsultować się z dermatologiem. Lekarz oceni stan Twojej skóry i doradzi, czy wykonanie tatuażu jest bezpieczne. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów po zabiegu niezwłocznie zgłoś się do specjalisty. Pamiętaj, że wczesna reakcja i właściwe leczenie są kluczowe dla uniknięcia poważnych powikłań. Nie lekceważ żadnych niepokojących sygnałów ze strony Twojej skóry.
Badania, które warto wykonać:
- e-Pakiet po powrocie z podróży tropikalnej – pakiet wskazany do wykonania przez osoby powracające z podróży w tropiki, gdzie zaistniało ryzyko infekcji poprzez przygodne kontakty seksualne, tatuaże, piercing czy zadrapania.
- e-Pakiet dla każdego (maksimum) z konsultacją – badania w pakiecie są wskazane do wykonania w celu szerszego poznania kondycji organizmu. W razie występowania patologii wyniki badań wskazują zaatakowany organ lub układ i identyfikują nasilenie procesu chorobowego.
- e-Pakiet alergiczny – pakiet zalecany jest do wykonania przez osoby dorosłe i dzieci będące w trakcie diagnostyki alergii lub planujące taką diagnostykę.
Bibliografia
- M. Dominiak, J. Narbutt i in., Ocena wiedzy uczniów łódzkich szkół średnich na temat powikłań tatuażu i kolczykowania, „In Forum Dermatologicum” 2018, vol. 1, nr 1, s. 1–4.
- P. Reszczyk, AIDS w Polsce-problem nadal aktualny, „Wszechświat” 2013, nr 114(08–09), s. 265–268.
- M. Gołofit-Szymczak, Z. Zapór, Szkodliwe czynniki biologiczne w zakładach fryzjerskich, „Bezpieczeństwo Pracy: Nauka i Praktyka” 2019, nr 1, s. 20–22.
