Rwa kulszowa w ciąży może być niezwykle uciążliwą dolegliwością, głównie ze względu na ograniczone możliwości uśmierzania bólu. Na szczęście istnieje wiele sposobów na wyeliminowanie przykrych doznań i poprawę samopoczucia, które są bezpieczne dla rozwijającego się płodu. Poznaj kilka z nich, pomocnych w tym trudnym czasie.

Jakie są przyczyny rwy kulszowej w ciąży?

Rwa kulszowa jest spowodowana uciskiem na nerw kulszowy, będący największym nerwem ludzkiego organizmu. Zaopatruje on mięśnie uda, goleń i stopę. Dlatego ból, jaki się wówczas pojawia, często opisywany jest jako promieniujący od pośladków ku udom (przypomina rażenie prądem).

Co jednak wywołuje rwę kulszową w czasie ciąży? Podczas trzech trymestrów rosnący brzuch i zmiany hormonalne powodują szereg zmian w ciele. Zwiększają one ryzyko wystąpienia zespołów bólowych w obrębie kręgosłupa. Przyczyny rwy kulszowej w ciąży mogą obejmować:

  • przekrwienie tkanek wokół nerwu kulszowego,
  • przepuklinę dysku kręgosłupa,
  • niewłaściwe ułożenie płodu,
  • przekształcenia w obrębie miednicy.

Pamiętaj, że rwa kulszowa to nie choroba, a objaw! Przyczyny bólu, sztywności i napięcia wymagają leczenia przyczynowego.

Objawy rwy kulszowej w ciąży

Rwa kulszowa w ciąży może wywoływać dolegliwości o różnym nasileniu. Nawet u tej samej kobiety epizody bólowe mogą przebiegać inaczej. Wszystko zależy od indywidualnych czynników i stopnia zaawansowania ciąży. Najczęściej jednak kobiety uskarżają się na:

  • silny ból (rwący, piekący lub elektryczny) promieniujący od pośladka, do uda, a czasem też do łydki i stopy,
  • niedowłady i zaburzenia czucia,
  • zaburzenia w kontrolowaniu oddawania moczu i stolca w zaawansowanych atakach,
  • nasilenie bólu podczas chodzenia, siedzenia lub zmiany pozycji.

W jaki sposób rozpoznać rwę kulszową w ciąży?

Rozpoznanie rwy kulszowej w ciąży może być trudne, ponieważ niektóre badania diagnostyczne są w tym czasie niezalecane ze względu na dobrostan płodu. Wykonuje się je tylko w ostateczności. Dlatego ważne jest skonsultowanie się z lekarzem, który będzie w stanie postawić trafną diagnozę na podstawie objawów i badania fizykalnego. Lekarz może również zlecić dodatkowe badania, takie jak rezonans magnetyczny, jeśli istnieje konieczność potwierdzenia diagnozy.

Leczenie rwy kulszowej w ciąży

Leczenie rwy kulszowej w ciąży ma na celu złagodzenie objawów i poprawę samopoczucia kobiety spodziewającej się dziecka. Istnieje kilka metod, które są skuteczne w łagodzeniu bólu i dyskomfortu. 

Ćwiczenia i stretching

Wykonywanie określonych ćwiczeń i stretchingu pomaga w rozluźnianiu mięśni i zmniejsza ucisk na nerw kulszowy. Lekarz lub fizjoterapeuta mogą zalecić odpowiednie ćwiczenia, które będą bezpieczne dla ciąży i pomogą w łagodzeniu objawów. 

Terapia ciepłem i zimnem

Zastosowanie ciepłego lub zimnego kompresu na obszarze bólu może przynieść ulgę i zmniejszyć obrzęk. Ważne jest jednak, aby skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem jakiejkolwiek terapii ciepłem lub zimnem w ciąży, ponieważ silny bodziec, wywołany bardzo ciepłym lub zimnym dotykiem, może wywołać skurcze macicy.

Masaż

Delikatny masaż obszaru bólu może pomóc w rozluźnieniu napiętych mięśni i w łagodzeniu przykrych dolegliwości. Należy jednak pamiętać, że jakiekolwiek zabiegi fizjoterapeutyczne powinien wykonywać wykwalifikowany specjalista, który ma doświadczenie w pracy z kobietami w ciąży. Nie każdy bowiem masaż będzie w tym szczególnym czasie możliwy do przeprowadzenia ze względu na dobrostan rozwijającego się płodu.

Leki przeciwbólowe

W niektórych przypadkach lekarz może zalecić stosowanie leków przeciwbólowych, które są względnie bezpieczne w ciąży (np. paracetamolu). Ważne jest jednak, aby skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem jakiejkolwiek farmakoterapii w okresie trzech trymestrów.

Zapobieganie rwie kulszowej w ciąży

Choć nie ma sposobu na całkowite zapobieganie rwie kulszowej w ciąży, istnieją pewne środki ostrożności, które mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia tej dolegliwości. Są to przede wszystkim:

  • unikanie długotrwałego siedzenia lub stania w jednej pozycji,
  • dbanie o prawidłową postawę ciała,
  • unikanie dźwigania ciężkich przedmiotów (zwłaszcza w pochyleniu),
  • stosowanie odpowiedniego obuwia, które zapewnia stabilność i amortyzację podczas chodzenia,
  • wykonywanie regularnych ćwiczeń wzmacniających mięśnie pleców i brzucha.

Badania, które warto wykonać:

  • e-Pakiet wellbeing – premium – zestaw badań profilaktycznych, umożliwiających diagnostykę stanu zdrowia, w tym ocenę stanów zapalnych w organizmie,
  • e-Pakiet dla kobiet – pakiet badań profilaktycznych, które pozwalają na wychwycenie chorób jeszcze przed wystąpieniem doskwierających objawów klinicznych,
  • e-Pakiet dla kobiet w ciąży (podstawowy) – zestaw badań, które pozwalają określić ogólną kondycję kobiety będącej w ciąży i zidentyfikować niedomagający organ lub układ, a jednocześnie określić nasilenie procesu chorobowego,
  • e-Pakiet reumatologiczny – zestaw badań wskazany do wykonania m.in. w przypadku występowania dolegliwości bólowych w obrębie układu ruchu, sztywności stawów i ich ograniczonej ruchomości.

Bibliografia

  1. T.M. Domżał, Neurologiczne postępowanie w bólach krzyża – standardy i zalecenia, „Polski Przegląd Neurologiczny” 2010, t. 6, nr 2, s. 59–69.
  2. K. Klimaszewska, E. Krajewska-Kułak i in., Jakość życia pacjentów z zespołami bólowymi odcinka lędźwiowego kręgosłupa, „Problemy Pielęgniarstwa” 2011, t. 19, nr 1, s. 47–54.
  3. J. Chitryniewicz, A. Kulis, Wpływ aktywności ruchowej i zabiegów masażu na dolegliwości bólowe kręgosłupa lędźwiowego u kobiet w ciąży, „Ginekologia Praktyczna” 2010, nr 2 (105), s. 17–22.
  4. G. Wójcik, J. Piskorz, Niecharakterystyczny ból imitujący lewostronną rwę kulszową – opis przypadku, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2015, t. 21, nr 3, s. 240–243.