Dreszcze, czyli mimowolne skurcze mięśni, często towarzyszące uczuciu zimna, mogą być symptomem różnych stanów chorobowych. Choć najczęściej występują w związku z infekcją i podwyższoną temperaturą ciała, zdarza się, że pojawiają się w sytuacjach, gdy gorączka nie występuje. Co wówczas może być powodem takich symptomów?

Co to są dreszcze?

Dreszcze są reakcją organizmu na zmiany temperatury, które mogą być wywołane zarówno przez czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Zwykle objawiają się jako skurcze drobnych grup mięśniowych, co prowadzi do odczuwania zimna. Mechanizm ten ma na celu generowanie ciepła, które pomaga utrzymać odpowiednią temperaturę ciała. Dreszczom często też towarzyszy:

• uczucie zimna;
• gęsia skórka;
• zimne poty;
• zmęczenie.

Dreszcze mogą występować sporadycznie lub regularnie, a ich intensywność jest zmienna. Warto zwrócić uwagę na to, czy towarzyszą im inne objawy, gdyż może to pomóc w zdiagnozowaniu ich przyczyny.

Przyczyny dreszczy bez gorączki

Taka reakcja organizmu bywa objawem infekcji, nawet jeśli temperatura ciała pozostaje w normie. Infekcje wirusowe, np. wirusowe zapalenie wątroby lub grypa, mogą bowiem powodować dreszcze, które nie są związane z gorączką.

Do dreszczy mogą też prowadzić choroby układu krążenia, takie jak niskie ciśnienie krwi. Niedostateczne ukrwienie tkanek wywołuje uczucie zimna, co z kolei powoduje drżenie mięśni.

Innymi przyczynami mogą być niedoczynność tarczycy oraz menopauza. Takie mimowolne skurcze mięśni stanowią wówczas efekt zachodzących w organizmie zmian hormonalnych.

Osoby z cukrzycą mogą doświadczać dreszczy w wyniku spadku poziomu glukozy we krwi. Hipoglikemia objawia się nie tylko drżeniem, lecz także osłabieniem, drażliwością i nadmiernym poceniem się.

Również silny stres lub stany lękowe mogą prowadzić do dreszczy. W takich przypadkach objaw ten stanowi wynik reakcji organizmu na napięcie emocjonalne, co wpływa na autonomiczny układ nerwowy.

Dreszcze bywają też skutkiem ubocznym niektórych leków. W przypadku wystąpienia symptomu po rozpoczęciu nowej terapii warto porozmawiać z lekarzem o ewentualnych zmianach w leczeniu.

Kiedy warto skonsultować się z lekarzem?

Dreszcze bez gorączki nie zawsze są powodem do niepokoju, jednak istnieją sytuacje, w których warto zasięgnąć porady medycznej. Umów wizytę u lekarza rodzinnego lub internisty, jeśli:

• dreszcze występują często;
• występują objawy dodatkowe (np. silny ból głowy, duszność, zawroty głowy, ból brzucha, utrata apetytu);
• chorujesz na cukrzycę, zaburzenia kardiologiczne;
• zmagasz się z problemami natury psychicznej;
• dreszcze pojawiły się po rozpoczęciu stosowania nowych leków.

Jak diagnozować przyczyny dreszczy?

Diagnostyka dreszczy bez gorączki bywa wyzwaniem, ponieważ przyczyny mogą być różnorodne. Ważne, aby lekarz przeprowadził dokładny wywiad i zlecił odpowiednie badania.

Podczas wizyty specjalista powinien zadać pytania dotyczące czasu i częstotliwości występowania dreszczy, objawów dodatkowych, stosowanych leków oraz przebytych chorób.

W zależności od objawów lekarz może zlecić badania krwi, które pomogą w wykryciu infekcji, stanów zapalnych, a także w ocenie funkcjonowania tarczycy.

W niektórych przypadkach zleca się badania obrazowe, takie jak USG brzucha czy prześwietlenie klatki piersiowej, aby wykluczyć poważniejsze schorzenia.

Jak radzić sobie z dreszczami?

Dreszcze mogą być nieprzyjemnym objawem, jednak istnieje wiele sposobów, by złagodzić ich skutki. Przede wszystkim zadbaj o ciepło i odpoczynek. Gorące napoje, koc czy ciepła kąpiel mogą pomóc w złagodzeniu objawów.

Ważne jest optymalne nawodnienie ciała. Warto pić dużo płynów, aby wspierać organizm w walce z dreszczami. To szczególnie ważne w okresie letnim, gdy szybciej tracisz wilgoć wraz z potem.

Nie zapomnij też o domowych sposobach, takich jak herbata z miodem, napar z lipy czy czarnego bzu. Mogą one pomóc w łagodzeniu dokuczliwych dreszczy i związanego z tym nieprzyjemnego uczucia chłodu.

Jeśli dreszcze są związane z podwyższoną temperaturą, można sięgnąć po dostępne bez recepty leki przeciwgorączkowe, takie jak paracetamol czy ibuprofen. Pamiętaj, aby zawsze stosować je zgodnie z ulotką.

Badania, które warto wykonać:

• e-Pakiet badania na anemię – pakiet badań jest wskazany do wykonania w diagnostyce m.in. pogorszenia kondycji fizycznej, nieustępującego osłabienia i przewlekłego zmęczenia, bladości powłok skórnych, spaczonego apetytu, kołatania serca, spadku koncentracji, wypadania włosów czy problemów skórnych.
• e-Pakiet badań dla nastolatków – w pakiecie zawarte są takie badania jak: morfologia, OB, CRP ilościowo, glukoza, lipidogram, IgE całkowite, kortyzol, TSH, fT4, kreatynina, ALT, GGTP, witamina D metabolit 25 (OH). Pozwalają one ocenić ogólną kondycję zdrowia nastolatków.
• e-Pakiet dla każdego (maksimum) – badania w pakiecie są wskazane do wykonania w celu profilaktycznej oceny stanu zdrowia. Diagnostyka obejmuje m.in.: morfologię krwi, OB, CRP ilościowo, PT (INR), APTT, fibrynogen, glukozę, elektrolity, lipidogram, próby wątrobowe, amylazę, mocznik, kreatyninę, kwas moczowy, żelazo, wapń, magnez oraz TSH.

Bibliografia

1. M. Bencal-Kusińska, K. Welz-Kubiak i in., Róża pęcherzowo-krwotoczna twarzy jako powikłanie źle wyrównanej cukrzycy, „Forum Dermatologiczne” 2015, tom 1, nr 1, s. 32–35.
2. M. B. Marciniak-Emmons, P. Syska i in., Typowe i nietypowe objawy procesu infekcyjnego związanego z układem stymulującym. Znaczenie pozytonowej tomografii emisyjnej w diagnostyce i ustaleniu postępowania, „Kardiologia Polska” 2015, vol. 73, nr 9, s. 784.
3. B. Bassa, Fizjologiczne procesy starzenia się kobiety i mężczyzny a płodność, „Studia nad Rodziną” 2018, nr 3 (48), s. 99–108.