Czy wiesz, że w czasie dni płodnych szanse na ciążę u zdrowej kobiety wynoszą ok. 30%, a zdecydowana większość par potrzebuje przynajmniej pół roku, aby starania o poczęcie dziecka zakończyły się sukcesem? Planowanie rodziny wymaga sporo cierpliwości i uważnej obserwacji swojego organizmu ze szczególnym uwzględnieniem cyklu menstruacyjnego i dni płodnych u kobiet. Sprawdź, jak je obliczyć i na co zwrócić uwagę!

Dni płodne – kiedy wypadają? Ile ich jest?

Kobieta jest płodna przez ok. 8 dni w miesiącu. Kluczem do wiedzy, kiedy przypada „okno płodności”, jest znajomość cyklu menstruacyjnego, który u każdej z pań przebiega nieco inaczej. Średnio trwa 28 dni – jednak za normę uznaje się zarówno 21, jak i 35 dni – i ma następujące fazy:

  1. Menstruacja – czas krwawienia miesiączkowego, które trwa 2-5 dni. Pierwszy dzień miesiączki jest zarazem początkiem cyklu menstruacyjnego.
  2. Faza folikularna – obejmuje okres od początku cyklu do momentu osiągnięcia dojrzałości przez komórkę jajową. Trwa ok. 14 dni.
  3. Owulacja (lub też jajeczkowanie) – to moment, gdy komórka jajowa jest uwalniana z pęcherzyka Graafa i przemieszcza się w kierunku jajowodu. Jeśli na tym etapie spotka się z plemnikiem, szanse na ciąże są bardzo duże.
  4. Faza lutealna – jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, poziom progesteronu spada, pojawiają się objawy napięcia przedmiesiączkowego (PMS) i występuje miesiączka. Jeżeli próby poczęcia dziecka zakończą się sukcesem, na tym etapie zapłodniona komórka jajowa zagnieżdża się w jamie macicy i pojawiają się pierwsze objawy ciąży.

Organizm kobiety osiąga szczyt płodności w dniu owulacji, jednak „okno płodności” obejmuje jeszcze kilka dni przed jajeczkowaniem oraz kilka dni po nim. Szacuje się, że wysoka szansa na zajście w ciążę występuje ok. 3 dni przed spodziewaną owulacją oraz 3 dni po niej. Większość opracowań pokazuje, że niewielkie szanse na ciąże pojawiają się nawet 5 dni przed spodziewaną owulacją. 

Co się dzieje podczas dni płodnych – objawy

Dni płodne możesz rozpoznać przede wszystkim dzięki znajomości cyklu menstruacyjnego. Dodatkową metodą będzie obserwowanie sygnałów, które wysyła Twój organizm. Do symptomów, które świadczą o tym, że wkrótce pojawi się owulacja, należą:

  • tkliwość piersi;
  • nieznaczny wzrost temperatury ciała o 0,2-0,6 stopnia Celsjusza;
  • charakterystyczny galaretowaty śluz płodny, który przypomina białko jaja kurzego. Ma on ułatwić plemnikom przedostanie się do komórki jajowej;
  • zwiększone libido u kobiet – większość pań obserwuje u siebie zwiększoną ochotę na seks, wzrost poczucia swojej atrakcyjności oraz poprawę nastroju;
  • dodatkowe objawy – może pojawić się krótkotrwały kłujący ból w podbrzuszu czy niewielkie plamienie.

Tuż przed owulacją wzrasta również stężenie hormonu LH wytwarzanego przez przysadkę mózgową. Do potwierdzenia tego symptomu używa się testów owulacyjnych, które znajdziesz w każdej aptece. Jest to proste badanie moczu, którego wynik – jeśli poziom wspomnianego hormonu odpowiednio wzrasta – podpowie Ci, że jajeczkowanie nastąpi w ciągu najbliższych 12-36 godzin. 

Kiedy są największe szanse na zajście w ciążę?

Znajomość cyklu menstruacyjnego wskazuje, że największa szansa na ciążę to dzień owulacji oraz kilka dni, które ją poprzedzają oraz następują po niej. Dni płodne wypadają ok. 2 tygodnie po rozpoczęciu krwawienia miesiączkowego, jednak musisz pamiętać, że owulacja może się przesunąć, a sam cykl menstruacyjny może mieć niestandardowy przebieg pod wpływem takich czynników jak infekcja, nadmierna ekspozycja na stres czy podróż do innej strefy czasowej.

Wiele par błędnie zakłada, że tylko współżycie w dni najbardziej płodne może spowodować zajście w ciąże. Jak się jednak okazuje, najlepszym sposobem, aby trafić w „okno płodności”, jest po prostu regularny seks bez zbędnej presji, z którego obie strony czerpią przyjemność.

Nie udaje Ci się zajść w ciążę lub chcesz sprawdzić stan swojego zdrowia, zanim rozpoczniesz starania? Wybierz e-pakiet dla planujących ciążę, czyli kompleksowe badanie, w ramach którego wykonuje się podstawowe oraz szczegółowe badania krwi, które określą m.in. poziom hormonów i odporność na choroby wirusowe.

Jakie są metody obliczania dni płodnych?

Istnieje kilka sposobów, aby regularnie monitorować cykl menstruacyjny i w miarę dokładnie wyliczyć dni płodne. Pomocne mogą okazać się tu nowoczesne narzędzia, takie jak internetowy kalkulator płodności czy aplikacja mobilna służąca do monitorowania przebiegu cyklu miesiączkowego. 

Oprócz kalendarza użyj także termometru. Metoda termiczna to jedna z najczęściej stosowanych metod naturalnego planowania rodziny, która polega na mierzeniu temperatury w poszczególnych fazach cyklu. Gdy parametr ten nieznacznie wzrasta – o ok. 0,2-0,6 stopnia Celsjusza – oznacza to owulację. Aby monitorować w ten sposób dni płodne, musisz mieć specjalistyczny termometr i mierzyć temperaturę ciała o określonych porach – najlepiej tuż po przebudzeniu, jeszcze przed wstaniem z łóżka.

Temperatura ciała zmienia się nie tylko w zależności od fazy cyklu, lecz także na skutek infekcji, dlatego w planowaniu ciąży istotną rolę odgrywa również uważna obserwacja śluzu. Płodny śluz jest lepki, śliski i rozciągliwy, natomiast po zakończeniu owulacji staje się on dużo gęstszy, biały i się nie rozciąga. Pamiętaj, że wygląd wydzieliny z pochwy może zostać zaburzony na skutek infekcji intymnych, podczas których przybiera nienaturalnie żółty, zielonkawy, a nawet szary kolor i wydziela przy tym nieprzyjemny zapach. 

Bibliografia

  1. P. Laudański, Niepłodność najczęstsze problemy, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2022.
  2. A. Kicińska i in., Biowskaźniki płodności, obserwacja wg metody InVivo, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2020.
  3. A. Bień i in., Edukacja przedporodowa, PZWL Wydawnictwo Lekarskie 2020.