Modne diety nie zawsze oznaczają, że są korzystne dla zdrowia. Dieta ketogeniczna znacznie ogranicza spożycie węglowodanów i białka, a zwiększa tłuszczów. Celem takiego odżywiania jest wejście w stan ketozy. Stosowanie diety ketogenicznej to jednak nie tylko moda, a udowodniony sposób na otyłość, padaczkę czy inne schorzenia. Dowiedz się, jak ta dieta może wpłynąć na Twój organizm.
Założenia diety ketogenicznej
Dieta ketogeniczna charakteryzuje się niską zawartością węglowodanów, a zwiększoną tłuszczów. To właśnie one zwiększają produkcję ciał ketonowych, które są dla glukozy dodatkowym źródłem energii. Ten rodzaj żywienia stał się popularny kilka lat temu, głównie u sportowców i osób aktywnych fizycznie, ale przez ostatnie lata zaobserwowano pozytywny wpływ diety ketogenicznej na różne schorzenia.
Ilość węglowodanów w diecie określona jest na 2% dziennego zapotrzebowania kalorycznego każdego z nas. Jeśli Twoja dieta zawiera 2000 kcal, to węglowodany powinny stanowić 16 g. Jadłospis w diecie ketogenicznej zawiera także białko, a jego ilość wynosi 8%. Pozostałe 90% to tłuszcze. Istnieje również inny rozkład makroskładników w jadłospisie, obejmujący proporcje 80:10:10. Oznacza to, że tłuszcze stanowią 80%, a białka i węglowodany po 10% zapotrzebowania kalorycznego każdego z nas.
Zalety i wady diety ketogenicznej
Nie każda modna dieta jest dla każdego i tak samo jest w przypadku diety ketogenicznej. Ten sposób odżywiania ma zarówno wady, jak i zalety, o czym warto pamiętać, decydując się na wprowadzenie zmian w swoich posiłkach. Dużą, zauważalną zaletą jest spadek masy ciała, co ucieszy osoby chcące zrzucić zbędne kilogramy. U wielu z nich pojawia się uczucie lekkości i wzrost energii. Dzięki temu, że spada glikogen, zmniejsza się ilość wody. Dieta ketogeniczna znacznie eliminuje problem zatrzymywania się wody w organizmie. Zmniejszona ilość węglowodanów również sprzyja gospodarce insulinowej, niwelując tym samym insulinooporność. Stosowanie diety ketogenicznej przynosi dobre efekty w leczeniu niektórych chorób, takich jak: padaczka lekooporna, choroby neurodegeneracyjne czy stwardnienie guzowate. Trwają badania nad wpływem diety ketogenicznej na stwardnienie rozsiane.
Dieta ketogeniczna powinna być stosowana pod okiem dietetyka lub lekarza. Konieczne jest regularne monitorowanie stanu zdrowia, chociaż poprzez wykonanie podstawowych badań, takich jak: morfologia krwi, lipidogram, hormony tarczycy czy poziom witaminy D. Długotrwałe przestrzeganie zaleceń diety ketogenicznej może prowadzić do zwiększonego zmęczenia, zaburzeń koncentracji czy zwiększenia apetytu, choć na początku było zupełnie odwrotnie. Źle prowadzona dieta z czasem może powodować ból w podbrzuszu, częstomocz oraz dnę moczanową. Jeśli masz problemy z nerkami, wątrobą lub trzustką, nie powinieneś stosować diety ketogenicznej. Lepiej wybrać inne rozwiązania, które będą sprzyjały funkcjonowaniu tych narządów.
Dieta ketogeniczna a padaczka
Padaczka jest chorobą, która od wielu lat budzi niepokój. Trwają badania mające na celu znalezienie odpowiedniej drogi leczenia. Zmiana sposobu jedzenia, a dokładnie stosowanie diety ubogowęglowodanowej i bogatotłuszczowej, zmniejsza częstotliwość i nasilenie ataków padaczkowych. Dawniej zalecano kilkudniowe głodówki, jednak z czasem mocniej zainteresowano się wpływem odpowiedniego sposobu odżywiania na organizm.
Leki przeciwpadaczkowe nie przynoszą rezultatów u każdego. U niektórych osób może występować padaczka lekooporna. Prawidłowo prowadzona dieta, bez ryzyka pojawienia się niedoborów, może poprawić funkcjonowanie organizmu. Chociaż dieta ketogeniczna dla wegetarian byłaby trudna do utrzymania, to w przypadku osób z padaczką warto spróbować ją wprowadzić do swojego życia. Działanie zmniejszające drgawki jest wynikiem ukierunkowania metabolizmu komórek nerwowych na spalanie ciał ketonowych i ograniczenie podaży glukozy.
Dieta ketogeniczna a cukrzyca
Przy cukrzycy typu II bardzo często występuje podniesiony poziom złego cholesterolu i triglicerydów. Zdarza się również otyłość. Dieta ketogeniczna przy cukrzycy to dobry wybór. Zmniejsza ona poziom glukozy i insuliny we krwi. Poprawia się wrażliwość komórek insulinowych, co przekłada się na lepsze samopoczucie, w szczególności na więcej energii. Po posiłkach ketogenicznych rzadziej pojawia się uczucie zmęczenia i spadek energii. Po taki sposób odżywiania warto sięgnąć, jeśli cierpisz na insulinooporność.
Czy dieta ketogeniczna pomaga schudnąć?
Pamiętaj, że 1 g tłuszczu zawiera dwukrotnie więcej kalorii niż 1 g białka czy węglowodanów. Jednak spożywanie tego rodzaju makroskładników powoduje uczucie sytości, dzięki czemu ilość spożywanych produktów jest mniejsza. Rzadziej również masz ochotę na podjadanie między posiłkami. Samo stosowanie diety ketogenicznej nie spowoduje utraty kilogramów. Zdrowe nawyki żywieniowe są tylko częścią procesu odchudzania. Konieczne jest utrzymanie deficytu kalorycznego, a także włączenie regularnej aktywności fizycznej.
Część osób musi przyjmować odpowiednie suplementy, które mają za zadanie uzupełnić braki w witaminach i minerałach. Często wskazane jest przyjmowanie kwasów Omega-3, których ludzki organizm nie jest w stanie samodzielnie wyprodukować. Wiele osób powinno również sięgać po witaminę D, jednak aby dobrać odpowiednią dawkę, trzeba wykonać badanie oznaczające jej stężenie.
Bibliografia
- J. Freeman, The ketogenic diet: from molecular action to clinical effects, „Epilepsy Research”, 2006, s. 68.
- A.M. Bolla, A. Caretto, A. Laurenzi, M. Scavini, M.L. Piemonti, Low-Carb and Ketogenic Diets in Type 1 and Type 2 Diabetes, „Nutrients”, 2019, 11(5), s. 962.
- N. Pondel, A. Liśkiewicz, D. Liśkiewicz, Dieta ketogeniczna – mechanizm działania i perspektywy zastosowania w terapii: dane z badań klinicznych, „Postępy Biochemii”, 2020, s. 270–286.
