MCH, czyli mean corpuscular hemoglobin, to jeden z parametrów oznaczanych w morfologii krwi. Odgrywa ważną rolę w diagnostyce schorzeń krwi i w ogólnej ocenie stanu zdrowia. Przyjrzyjmy się dokładnie, czym jest MCH, jakie są jego normy, co oznacza podwyższone MCH oraz jakie kroki można podjąć w przypadku uzyskania nieprawidłowych wyników.
Czym jest MCH?
MCH to wskaźnik, który określa średnią zawartość hemoglobiny w pojedynczym erytrocycie (krwince czerwonej). Hemoglobina jest białkiem odpowiedzialnym za transport tlenu w organizmie, dlatego parametr ten jest tak ważny dla oceny zdolności krwinek czerwonych do przenoszenia tlenu.
MCH oblicza się na podstawie dwóch innych parametrów morfologii krwi:
- poziomu hemoglobiny (Hb),
- liczby erytrocytów (RBC).
W związku z tym nigdy nie należy interpretować wyniku MCH w oderwaniu od pozostałych parametrów morfologii krwi.
Jakie są normy MCH?
Normy MCH mogą się nieznacznie różnić w zależności od laboratorium, do którego przekazana została próbka krwi. Jednak najczęściej przyjmuje się następujące zakresy:
- dorośli: 27–32 pg,
- dzieci: 23–32 pg (w zależności od wieku),
- noworodki: 31–37 pg [1].
Wartości poniżej normy wskazują często na niedokrwistość mikrocytarną, natomiast wartości powyżej normy mogą sugerować niedokrwistość makrocytarną lub inne stany patologiczne.
Co oznacza podwyższone MCH?
Podwyższone MCH oznacza, że średnia zawartość hemoglobiny w krwince czerwonej jest wyższa niż norma. Może to wskazywać na obecność różnych stanów zdrowotnych, wymagających dalszej diagnostyki.
Niedokrwistość makrocytarna jest najczęstszym powodem nieprawidłowości MCH. Choroba ta stanowi konsekwencję niedoboru witaminy B12 lub kwasu foliowego, co powoduje powiększenie krwinek czerwonych i zwiększenie w nich zawartości hemoglobiny. Objawy kliniczne obejmują osłabienie, zmęczenie, bladość skóry, a także problemy neurologiczne, takie jak mrowienie w kończynach, zaburzenia równowagi czy pogorszenie koncentracji. W cięższych przypadkach niedokrwistość makrocytarna może prowadzić do trwałych uszkodzeń układu nerwowego.
Zaburzenia funkcji wątroby, takie jak marskość, także mogą być przyczyną podwyższonego MCH. Wątroba odgrywa ważną rolę w metabolizmie i produkcji elementów morfotycznych krwi, dlatego jej dysfunkcja wpływa na jakość krwinek czerwonych. W takich przypadkach pacjenci mogą zaobserwować u siebie zażółcenie skóry i błon śluzowych (wskazujące na żółtaczkę), obrzęki czy ogólne osłabienie.
Przewlekły alkoholizm również wpływa na wartości MCH. Alkohol w dużych ilościach zaburza wchłanianie witaminy B12 i kwasu foliowego, co prowadzi do zmniejszenia ich poziomu w organizmie i wpływa na jakość krwinek czerwonych. Pacjenci często skarżą się na osłabienie, utratę masy ciała, zaburzenia łaknienia i inne objawy związane z przewlekłym zatruciem alkoholowym.
Kontakt z ołowiem, szczególnie w środowisku pracy, może powodować poważne zaburzenia w produkcji hemoglobiny oraz prowadzić do deformacji i nieprawidłowego kształtu krwinek czerwonych. Objawy zatrucia obejmują problemy neurologiczne, takie jak bóle głowy, zmęczenie, drażliwość, a w zaawansowanych przypadkach także uszkodzenie nerek i wątroby.
Jak obniżyć MCH?
Obniżenie poziomu MCH wymaga przede wszystkim ustalenia przyczyny tego stanu i wdrożenia odpowiedniego leczenia. W przypadkach gdy podwyższone MCH wynika z niedoborów witaminowych, podstawą jest uzupełnienie brakujących składników. Dieta powinna być bogata w produkty zawierające witaminę B12 oraz kwas foliowy, takie jak mięso, ryby, jaja, mleko i jego przetwory, a także warzywa liściaste, np. szpinak czy jarmuż. W znacznych niedoborach można rozważyć suplementację tych witamin, jednak zawsze powinna być ona prowadzona pod nadzorem lekarza lub dietetyka, aby uniknąć przedawkowania.
Jeśli podwyższone MCH jest spowodowane nadmiernym spożyciem alkoholu, konieczne jest jego ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie. Alkohol nie tylko obniża poziom witamin z grupy B, ale także wpływa na funkcje wątroby, co może pogarszać stan zdrowia i wpływać na inne parametry krwi. Poprawa wyników morfologii może być widoczna już po kilku tygodniach od ograniczenia alkoholu.
W przypadkach gdy podwyższone MCH związane jest z chorobami podstawowymi, takimi jak hipotyreoza czy choroby wątroby, konieczne jest zastosowanie odpowiedniego leczenia. Niedoczynność tarczycy wymaga terapii hormonalnej, która pozwala na normalizację poziomu hormonów tarczycowych i poprawę funkcjonowania organizmu. W razie zaburzeń funkcji wątroby leczenie może obejmować zmianę stylu życia, odpowiednią dietę oraz przyjmowanie leków wspomagających regenerację organu.
Dla osób narażonych na toksyny, takie jak ołów, ważne jest stosowanie odpowiednich środków ochrony w miejscu pracy.
Badania, które warto wykonać:
- e-Pakiet profilaktyczny podstawowy – e-Pakiet uwzględnia badania: morfologię krwi, CRP ilościowo, glukozę, lipidogram. Pozwala na profilaktyczną ogólną ocenę kondycji zdrowia.
- e-Pakiet badania na anemię – pakiet badań wskazany do wykonania w celu diagnostyki m.in. pogorszenia kondycji fizycznej, przewlekłego zmęczenia, spadku koncentracji, a także w celu monitorowania leczenia anemii preparatami żelaza i witaminami z grupy B.
- e-Pakiet badania kontrolne po infekcji – badania wskazane są do wykonania w celu skontrolowania stanu zdrowia po infekcji wirusowej i bakteryjnej, a także w celu monitorowania parametrów stanu zapalnego w trakcie leczenia.
Bibliografia
- https://www.termedia.pl/wartowiedziec/MCH-w-badaniach-krwi-co-oznacza-,59805.html, dostęp: 4.02.2025 r.
- M. Chełstowska, K. Warzocha, Objawy kliniczne i zmiany laboratoryjne w diagnostyce różnicowej niedokrwistości, „Onkologia w praktyce klinicznej” 2006, t. 2, nr 3, s. 105–116.
- E. Karakulska-Prystupiuk, Niedokrwistość z niedoboru żelaza – postępowanie w praktyce lekarza rodzinnego, „Lekarz POZ” 2019, s. 49–55.
