Według raportu Rynek kawy z 2020 r., przeprowadzonego przez INSE Research, więcej niż 80% dorosłych Polaków regularnie pije kawę. Jest to bez wątpienia jeden z najpopularniejszych napojów, który dostarcza energetycznego zastrzyku na rozpoczęcie dnia. Jednak dla niektórych osób filiżanka ulubionej kawy okazuje się niestety źródłem nieprzyjemnych dolegliwości, takich jak mdłości czy biegunka. Jeśli także się z nimi zmagasz, czas poznać ich przyczyny.
Dlaczego kawa wywołuje u niektórych osób mdłości?
Kawa to napój, który ze względu na swój skład chemiczny może drażnić układ pokarmowy, a tym samym prowokować nieprzyjemne dolegliwości. Kluczową rolę odgrywają tu kofeina i kwaśny odczyn napoju.
Kofeina wykazuje pobudzające działanie na organizm. Niestety, dla niektórych osób może ona okazać się zbyt silnym bodźcem, prowokując mdłości, wymioty, a nawet biegunkę. To dlatego, że kofeina stymuluje wydzielanie soku żołądkowego, co może prowadzić do podrażnienia ścian żołądka i jelit.
Natomiast w kawie, zwłaszcza tej mocno palonej, zawartych jest szereg kwasów, takich jak kwas chlorogenowy, kwas kawowy czy kwas askorbinowy. Te związki chemiczne również mogą drażnić delikatną błonę śluzową przewodu pokarmowego, przyczyniając się do wystąpienia mdłości.
Kto jest szczególnie narażony na wystąpienie mdłości po kawie?
Prawdopodobieństwo wystąpienia mdłości po wypiciu kawy zwiększa się u osób o wyższej wrażliwości na działanie kofeiny i kwasów zawartych w kawie. Może to wynikać z uwarunkowań genetycznych lub stanu zdrowia.
Objawy te częściej występują w przypadku wypicia napoju na czczo, aniżeli po wcześniejszym zjedzeniu posiłku. To dlatego, że substancje zawarte w kawie silniej oddziałują na błony śluzowe opróżnionego żołądka.
Lepiej tolerowana jest kawa ciemno palona (dark roast), ponieważ zawiera mniej kwasów, a tym samym mniej drażni ściany układu pokarmowego.
Do wystąpienia mdłości po kawie może też przyczynić się dodawanie do niej mleka. Dzieje się tak w przypadku osób z nietolerancją laktozy. Wówczas lepiej sięgać po mleko bez laktozy lub alternatywnie po napój roślinny (zwany potocznie mlekiem roślinnym) z owsa, soi czy kokosa.
Jakie objawy towarzyszą mdłościom po kawie?
Choć mdłości po kawie mogą występować jako objaw izolowany, to jednak częściej towarzyszą im inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego i innych:
- wymioty,
- ból lub dyskomfort w nadbrzuszu,
- wzdęcia i gazy,
- biegunka,
- ból i zawroty głowy,
- kołatanie serca,
- drżenie rąk,
- niepokój i rozdrażnienie.
Warto mieć na uwadze, że natężenie odczuwanych dolegliwości różni się u poszczególnych osób i zależy od ilości wypitej kawy oraz indywidualnej wrażliwości organizmu.
Czy można zapobiegać mdłościom po kawie?
Jeśli odczuwasz mdłości po kawie, nie oznacza to, że musisz zrezygnować z regularnego sięgania po swój ulubiony napój. Warto jednak zwrócić uwagę na rodzaje wybieranych ziaren. Bardziej przyjazna dla wrażliwego układu pokarmowego jest kawa ciemno palona. Pamiętaj również, aby pić ją dopiero po posiłku, a nie na czczo, co zwiększa ryzyko silniejszego podrażnienia błon śluzowych żołądka.
Zwróć uwagę na liczbę filiżanek wypijanych w ciągu dnia. Może się okazać, że przyczyną przykrych dolegliwości jest nadmierne spożycie kawy. Ogranicz się do 2 filiżanek dziennie, a pozostałe zastąp np. herbatą ziołową, yerba mate, a nawet napojami owocowymi lub warzywnymi koktajlami.
Kiedy mdłości po kawie wymagają konsultacji z lekarzem?
Jeśli pomimo podjętych działań nadal doświadczasz uporczywych mdłości po wypiciu kawy, warto skonsultować się z lekarzem gastroenterologiem. Mogą one bowiem sygnalizować poważniejsze problemy zdrowotne, takie jak:
- choroba refluksowa,
- nietolerancja laktozy lub innych składników (w przypadku spożywania kawy z mlekiem),
- problemy z żołądkiem lub dwunastnicą, np. choroba wrzodowa.
Lekarz będzie w stanie przeprowadzić niezbędne badania i ustalić właściwą diagnozę, a następnie zaproponować odpowiednie leczenie.
Badania, które warto wykonać:
- e-Pakiet nadwrażliwości pokarmowe – pakiet wskazany do wykonania osobom z podejrzeniem związku przewlekłych dolegliwości ze spożywaną żywnością.
- e-Pakiet alergiczny – pakiet obejmuje badania wykonywane w celu potwierdzenia lub wykluczenia z dużym prawdopodobieństwem alergicznego podłoża odczuwanych objawów chorobowych i wskazania ich przyczyn.
- e-Pakiet brzuszny – pakiet badań wskazanych do wykonania przy doskwierających dolegliwościach odczuwanych ze strony przewodu pokarmowego.
Bibliografia
- A. Grodzka, W Kużaj i in., Caffeine and other pharmacologically active ingredients contained in coffee beans, „Prospects in Pharmaceutical Sciences” 2021, nr 19(1), s. 1–8.
- M. Kawalec, A. Garbacz i in., Nietolerancja laktozy – przyczyny i diagnostyka, [w:] M. Babicz, K. Kropiwiec-Domańska (red.), Wybrane zagadnienia z zakresu bromatologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Lublin 2021, s. 58–65.
