Czkawka to powszechnie występująca dolegliwość u niemowląt, która może budzić niepokój u rodziców. Dowiedz się, dlaczego pojawia się czkawka u niemowląt, jakie są jej objawy oraz jak można ją leczyć. Poznaj również skuteczne sposoby na łagodzenie czkawki u maluchów.

Co to jest czkawka?

Czkawka to nagłe i mimowolne skurcze przepony oraz mięśni międzyżebrowych, które powodują charakterystyczny dźwięk zamykającej się na wdechu głośni. Objaw ten występuje u niemowląt ze względu na niedojrzałość ich układu nerwowego. Czkawka u niemowląt jest zazwyczaj krótkotrwała i ustępuje samoistnie w ciągu kilku minut.

Przyczyny czkawki u niemowląt

Czkawka u niemowląt może mieć różne przyczyny, np.:

• szybko konsumowane i nadmiernie obfite posiłki; w przypadku karmienia butelką ważne jest, aby maluchy nie łapały powietrza podczas jedzenia;
• zimno – przypuszcza się, że wychłodzenie może prowadzić do czkawki;
• śmiech;
• niedojrzałość układu nerwowego;
• refluks żołądkowo-przełykowym – u niektórych niemowląt czkawka może być spowodowana działaniem kwasu żołądkowego, który cofa się do przełyku.

Objawy czkawki u niemowląt

Czkawka u niemowląt objawia się nagłymi skurczami przepony i mięśni międzyżebrowych, które powodują dźwięk na wdechu. Maluch może wydawać się niespokojny i drażliwy podczas epizodów czkawki. W większości przypadków czkawka sama ustępuje po kilku minutach i nie wymaga interwencji medycznej. Jednak w niektórych sytuacjach może być przewlekła i wymagać leczenia.

Jak można łagodzić czkawkę u niemowląt?

Jeśli niemowlę ma czkawkę, możesz spróbować mu pomóc. Te sposoby powinny złagodzić czkanie:

• delikatnie przechyl niemowlę do przodu – może to pomóc w usunięciu nadmiaru powietrza, które może powodować czkawkę;
• karm niemowlę tak, żeby maluch unikał pośpiechu i łapania powietrza podczas jedzenia;
• staraj się utrzymać odpowiednią temperaturę wokół niemowlęcia, aby uniknąć wystąpienia czkawki spowodowanej zimnem;
• unikaj wywoływania u malca stresu – stres może wpływać na układ nerwowy niemowlęcia, co z kolei prowadzi do częstszych epizodów czkawki. Dlatego ważne jest, aby starać się utrzymać spokój i harmonię.

Jeśli czkawka u niemowlęcia jest przewlekła lub powoduje inne niepokojące objawy, takie jak problemy z oddychaniem, utratę wagi czy drażliwość, warto skonsultować się z lekarzem, który może zbadać malucha i zalecić odpowiednie leczenie.

Leczenie czkawki u niemowląt

W większości przypadków czkawka u niemowląt nie wymaga specjalnego leczenia i ustępuje samoistnie. Jednak w przypadku odmiany przewlekłej, która utrzymuje się przez dłuższy czas i powoduje inne objawy, lekarz może zalecić specjalistyczne leczenie. Może to obejmować stosowanie leków takich jak chlorpromazyna, metoklopramid lub baklofen, które mają na celu złagodzenie skurczów mięśniowych i zmniejszenie częstości występowania czkawki.

Kiedy czkawka powinna niepokoić?

Chociaż czkawka u noworodka zazwyczaj nie jest powodem do niepokoju, istnieją pewne sytuacje, w których należy skonsultować się z lekarzem. Jeśli zaobserwujesz następujące objawy, skontaktuj się z pediatrą:

• czkawka trwa dłużej niż kilka godzin i nie ustępuje pomimo zastosowania łagodzących metod;
• zmiany w oddawaniu moczu lub kału;
• spadek wagi – jeśli dziecko nie przybiera na wadze lub traci na wadze, może to być oznaka problemu zdrowotnego;
• nietypowe dźwięki podczas oddychania, takie jak świsty, sapanie lub trudności w oddychaniu.

Pamiętaj, że najlepszą osobą do oceny stanu zdrowia Twojego dziecka jest lekarz. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące czkawki, nie wahaj się skonsultować z pediatrą.

Badania, które warto wykonać

• e-Pakiet dla dzieci – wskazany w przypadku objawów wskazujących na zakażenie pasożytnicze (m.in.  niespokojny sen, nerwowość, bóle brzucha o niejasnej przyczynie), celu ustalenia bakteryjnej lub wirusowej przyczyny stanu zapalnego i profilaktycznie, do oceny ogólnego stanu zdrowia dziecka;
• e-Pakiet dla każdego (maksimum) – wskazany profilaktycznie, do oceny stanu zdrowia;
• Glukoza – dostarcza wielu istotnych informacji na temat metabolizmu węglowodanowego organizmu oraz umożliwia wykrycie licznych chorób związanych z zaburzeniami przetwarzania związków energetycznych.

Bibliografia

1. T. Cywka, K. Adamczyk, M. Psujek, K. Wolska, A. Prystupa, Udar móżdżku jako przyczyna uporczywej czkawki, „Family Medicine & Primary Care Review” 2012, nr 3.
2. P. Nadratowski, Uporczywa czkawka – diagnostyka i terapia „Medycyna po Dyplomie” 2014, nr 11.
3. Z. Zylicz, Uporczywa czkawka jako objaw zatorowości płucnej. Opis przypadku, „Medycyna Paliatywna w Praktyce” 2011, nr 1.