Na męskich narządach płciowych niekiedy pojawiają się różnorodne zmiany skórne. Niezależnie od wyglądu wykwitów, pacjenci często określają je mianem krostek. Chociaż w terminologii medycznej pojęcie to odnosi się do wyniosłej zmiany skórnej wypełnionej treścią ropną, to w poniższym artykule terminem krostki będziemy posługiwać się także w odniesieniu do innych zmian. Pojawienie się jakichkolwiek wykwitów na penisie może wywoływać poczucie wstydu i niepewności. Jednak, zamiast lekceważyć problem, warto przyjrzeć mu się bliżej i skonsultować swoje obawy z lekarzem. Czy krostki na penisie zawsze oznaczają chorobę? Czy są one jedynie przejawem kosmetycznej niedoskonałości? 

Niegroźne czy poważne – jakie są przyczyny krostek na penisie?

Zmiany skórne na penisie i w jego okolicy mogą mieć wiele różnorodnych przyczyn. Niektóre z nich są całkowicie niegroźne i wynikają z czynników fizjologicznych lub mechanicznych podrażnień. Inne natomiast sygnalizują poważniejsze problemy zdrowotne.

Podrażnienia i alergie

Czerwone, swędzące krostki na penisie mogą być wynikiem podrażnienia skóry. Czasami jest to konsekwencja noszenia zbyt ciasnej bielizny, stosowania drażniących środków higieny intymnej lub reakcji alergicznej na lateks w prezerwatywach czy inne składniki, z którymi skóra miała kontakt. W takich przypadkach objawy zwykle ustępują po wyeliminowaniu czynnika wywołującego podrażnienie.

Infekcje bakteryjne, wirusowe i grzybicze

Czerwone plamki lub grudki na penisie mogą świadczyć o infekcji. Mogą one zostać wywołane przez bakterie (np. odpowiedzialnych za kiłę, rzeżączkę), wirusy (wywołujące np. opryszczkę narządów płciowych). Te choroby przenoszone drogą płciową (choć nie wyłącznie) wymagają szybkiej diagnozy i odpowiedniego postępowania, by zapobiec poważnym powikłaniom. Infekcja grzybicza (najczęściej wywoływanej przez grzyby z rodzaju Candida), której mogą towarzyszyć czerwone plamki i biały nalot na penisie, wymaga natomiast zastosowaniu maści lub tabletek przeciwgrzybiczych.

Zmiany fizjologiczne

Nie wszystkie krostki na penisie są oznaką choroby. Niektóre z nich, takie jak torbiele zastoinowe czy grudki perliste, nie wymagają interwencji medycznej. Stanowią one jedynie defekt kosmetyczny, który nie niesie poważniejszych konsekwencji zdrowotnych.

Jak rozpoznać przyczynę krostek na penisie?

Aby prawidłowo zdiagnozować przyczynę krostek na penisie, kluczowe jest dokładne przyjrzenie się ich wyglądowi i towarzyszącym objawom. W zależności od podejrzewanych przyczyn możesz zgłosić się do lekarza rodzinnego, urologa lub dermatologa. Każdy z tych specjalistów będzie w stanie właściwie zdiagnozować problem i wdrożyć odpowiednie leczenie. Urolog czy dermatolog może też zlecić specjalistyczne badania, takie jak testy serologiczne na kiłę lub biopsję w przypadku podejrzenia zmian nowotworowych.

Na co wskazują czerwone krostki i plamki?

Czerwone, swędzące krostki lub plamki na penisie najczęściej mają związek z alergią, choć niekiedy jest to objaw infekcji bakteryjnej lub wirusowej. Zakażeniu mogą towarzyszyć m.in.: bolesność tkanki objętej zmianami, nieprawidłowa wydzielina z cewki moczowej i powiększenie okolicznych węzłów chłonnych.

Dlaczego pojawiają się białe krostki i nalot na penisie?

Biały nalot lub białe krostki na penisie najczęściej wskazują na grzybicę. Może im towarzyszyć swędzenie, pieczenie i nieprzyjemny zapach. Oprócz białego nalotu grzybica może powodować pojawienie się czerwonych, swędzących plamek, którym towarzyszy nieprzyjemny zapach wydzieliny z cewki moczowej.

Z czym związane są grudki i brodawki na penisie?

Płaskie lub wypukłe grudki i brodawki na prąciu mogą być oznaką zakażenia wirusem HPV. Niektóre z nich, określane jako kłykciny kończyste, stanowią nawet stan przedrakowy i wymagają specjalistycznej oceny.

Kiedy zmiany na penisie stanowią wyłącznie defekt kosmetyczny?

Nieestetyczne, ale nieszkodliwe zmiany, takie jak torbiele zastoinowe czy grudki perliste, nie wymagają leczenia. Możesz jednak skonsultować się z dermatologiem i omówić możliwość usunięcia defektu. Do tego typu zmian skórnych należą:

  • prosaki – małe, białe lub żółtawe grudki, które powstają w wyniku nieprawidłowego rogowacenia ujść mieszków włosowych;
  • kaszaki – torbiele naskórkowe, wypełnione keratyną i produktami jej rozkładu;
  • grudki perliste – łagodne, błyszczące wypustki nabłonka, zlokalizowane najczęściej na żołędzi lub napletku.

Z jaką chorobą mogą mieć związek czerwone plamki na penisie?

Czerwone plamki na penisie mogą stanowić objaw kiły. Ta bakteryjna infekcja wywołana przez krętka bladego (łac. Treponema pallidum) przechodzi przez kilka etapów, z których każdy charakteryzuje się różnymi objawami. We wczesnej fazie choroby (3–4 tygodnie od zakażenia) na penisie może pojawić się pojedyncza, twarda i niebolesna zmiana, przypominająca wrzód. Jeśli nie zostanie wówczas rozpoczęte leczenie, choroba po kilku tygodniach przechodzi w kiłę wtórną. W tej fazie na penisie, mosznie, a także innych częściach ciała pojawiają się czerwone plamki i grudki. Towarzyszą im objawy ogólnoustrojowe, takie jak: gorączka, powiększenie węzłów chłonnych i ogólne osłabienie.

Jakiej chorobie towarzyszą krostki wypełnione płynem?

Opryszczce narządów płciowych, wywołanej przez wirusa HSV-2 lub rzadziej HSV-1, mogą towarzyszyć niewielkie, bolesne pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym. Pojawiają się na penisie, mosznie lub w okolicy odbytu. Zwykle poprzedza je swędzenie, mrowienie lub pieczenie. Pęcherzyki przekształcają się w nadżerki, które gojąc się, mogą pozostawiać niewielkie blizny. Po ustąpieniu objawów wirus nie ulega całkowitemu wyeliminowaniu, a jedynie przechodzi w stan uśpienia.

Co oznaczają kalafiorowate krostki na penisie?

Zakażeniu wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) mogą towarzyszyć tzw. kłykciny kończyste. Są to brodawkowate, często kalafiorowate zmiany, które mogą pojawiać się na żołędzi, napletku lub w okolicy odbytu. Choć kłykciny kończyste są zazwyczaj łagodne, niektóre typy wirusa HPV (np. 16 i 18) mogą prowadzić do rozwoju raka prącia. Dlatego tak ważna jest wczesna diagnoza i leczenie.

Badania, które warto wykonać:

  • e-Pakiet intymny – pakiet obejmuje badania służące diagnostyce najczęściej występujących chorób przenoszonych drogą płciową, np. WZW B i C, zakażenia wirusem HIV, kiły, opryszczki jamy ustnej i narządów płciowych, chlamydiozy.
  • e-Pakiet dla mężczyzn – pakiet zawiera badania, które pozwalają profilaktycznie ocenić stan zdrowia mężczyzny.
  • e-Pakiet onkologiczny męski – pakiet badań przeznaczony jest do pogłębienia diagnostyki w przypadku podejrzenia procesu nowotworowego.

Bibliografia

  1. B. Sobieszczańska, Choroby przenoszone drogą płciową, https://www.umw.edu.pl/sites/default/files/2023-10/STD%20na%20stron%C4%99.pdf, dostęp: 29.05.2024 r.
  2. https://onkologia.org.pl/pl/nowotwor-pracia-objawy, dostęp: 29.05.2024 r.
  3. R. Mucha, A. Sieroń, Obserwacja zmian zapalnych i nadżerkowych żołędzi w leczeniu magnetoledoterapią – opis przypadku, „Fizjoterapia Polska” 2010, nr 2(4), s. 165–169.
  4. M. Hrab, K. Olek-Hrab i in., Rak prącia – opis przypadku i przegląd literatury, „Ginekologia Polska” 2012, nr 83, s. 67–70.