Pobranie krwi to rutynowa procedura diagnostyczna, która zwykle przebiega bez powikłań. Jednak u niektórych osób po zabiegu pojawia się ból ręki, który może utrzymywać się przez kilka godzin lub nawet dni! Skąd bierze się ten dyskomfort i czy jest powodem do niepokoju? Zrozumienie procesów zachodzących w organizmie podczas pobierania krwi pozwoli lepiej ocenić przyczyny tego zjawiska oraz znaleźć sposoby radzenia sobie z dyskomfortem.

Co dzieje się w organizmie podczas pobierania krwi?

Podczas pobierania krwi (np. w celu wykonania morfologii) organizm uruchamia szereg mechanizmów obronnych i regeneracyjnych, które pomagają w szybkim zamknięciu uszkodzonego naczynia krwionośnego oraz zapobiegają nadmiernej utracie krwi.

Proces krzepnięcia krwi

Gdy igła wkłuwa się w żyłę, organizm natychmiast aktywuje mechanizmy krzepnięcia. Płytki krwi gromadzą się wokół miejsca nakłucia, tworząc skrzep, który uszczelnia uszkodzone naczynie. Wydzielane są również substancje chemiczne, które przyciągają kolejne płytki i inicjują proces regeneracji ściany naczynia.

Odpowiedź zapalna

Nawet drobne uszkodzenie tkanki może wywołać miejscową reakcję zapalną. Komórki układu odpornościowego uwalniają mediatory zapalne, takie jak histamina czy prostaglandyny, które mogą powodować lekkie zaczerwienienie, obrzęk i tkliwość wokół miejsca wkłucia.

Skurcz naczynia krwionośnego

W odpowiedzi na nakłucie naczynie krwionośne może przejściowo się obkurczyć, co jest naturalnym mechanizmem ograniczającym utratę krwi. Skurcz ten może powodować chwilowe uczucie dyskomfortu, zwłaszcza u osób o wrażliwych naczyniach krwionośnych.

Możliwe przyczyny bólu ręki po pobraniu krwi

Choć ból ręki po pobraniu krwi zwykle nie jest powodem do niepokoju, jego intensywność i czas trwania mogą zależeć od różnych czynników.

Podrażnienie lub uszkodzenie naczynia krwionośnego

Podczas pobierania krwi igła wprowadzana jest do żyły, co prowadzi do jej niewielkiego uszkodzenia. W niektórych przypadkach może dojść do powstania krwiaka (nagromadzenia się krwi poza naczyniem). Jest to niekiedy źródłem bólu i powoduje miejscowy obrzęk. Osoby z delikatnymi lub cienkimi żyłami są bardziej narażone na tego typu dolegliwości.

Skurcz mięśni lub napięcie nerwowe

Niektóre osoby mimowolnie napinają mięśnie podczas pobierania krwi, co może prowadzić do ich przeciążenia i bólu po zabiegu. Dodatkowo, jeśli igła przypadkowo podrażni nerw znajdujący się w pobliżu żyły, ból może promieniować do przedramienia lub dłoni.

Zbyt długi ucisk miejsca wkłucia

Po pobraniu krwi zazwyczaj zaleca się uciskanie miejsca wkłucia przez kilka minut, aby zapobiec powstaniu krwiaka. Zbyt mocny lub długotrwały ucisk może jednak powodować ból i uczucie sztywności w ręce.

Reakcja zapalna i nadwrażliwość skóry

U niektórych osób może wystąpić bardziej nasilona reakcja zapalna w miejscu wkłucia, co objawia się bólem, zaczerwienieniem i niewielkim obrzękiem. Może to być szczególnie widoczne u osób z nadwrażliwością skóry lub ze skłonnością do stanów zapalnych naczyń.

Infekcja w miejscu wkłucia 

Choć zdarza się to niezwykle rzadko, może dojść do zakażenia w miejscu wkłucia, szczególnie jeśli skóra nie została odpowiednio zdezynfekowana lub pacjent dotykał rany brudnymi rękami. Objawy infekcji to zaczerwienienie, obrzęk, ropny wysięk i narastający ból. W takim przypadku konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Jak złagodzić ból ręki po pobraniu krwi?

Jeśli po pobraniu krwi pojawił się ból, można podjąć kilka prostych kroków, aby go złagodzić:

  • zastosowanie zimnego okładu – zmniejsza obrzęk i łagodzi ból,
  • unikanie nadmiernego wysiłku ręki – dźwiganie ciężarów może nasilić dolegliwości,
  • delikatne rozmasowanie miejsca pobrania krwi – poprawia krążenie i redukuje napięcie mięśniowe.

 

Ból ręki po pobraniu krwi zazwyczaj nie jest poważnym problemem i mija samoistnie. Jednak jego dłuższe utrzymywanie się lub silne dolegliwości mogą wymagać dodatkowej diagnostyki, aby wykluczyć poważniejsze powikłania.

Badania, które warto wykonać:

  1. e-Pakiet dla każdego (maksimum) – pakiet obejmuje badania pozwalające na ogólną ocenę stanu zdrowia: morfologię krwi, OB i CRP ilościowe, PT (INR), APTT i fibrynogen, glukozę, elektrolity (sód, potas), lipidogram (CHOL, HDL, nie-HDL, LDL, TG), próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP), amylazę, mocznik, kreatyninę, kwas moczowy, żelazo, wapń całkowity, magnez, TSH.
  2. e-Pakiet badania kontrolne po infekcji – badania w pakiecie wykonywane są w celu skontrolowania stanu zdrowia po infekcji o różnej etiologii (wirusowej, bakteryjnej). Pakiet obejmuje: morfologię krwi, OB, CRP, ASO ilościowo, ALT, kreatyninę, badanie ogólne moczu, witaminę D metabolit 25(OH).
  3. e-Pakiet alergiczny – objawy atopowego zapalenia skóry – badania w pakiecie pozwalają na ilościowe oznaczenie w surowicy krwi przeciwciał klasy IgE specyficznych w stosunku do alergenów wywołujących lub zaostrzających AZS.

Bibliografia

  1. J. Matowicka-Karna, Badania laboratoryjne, zasady pobierania materiału, błędy przedlaboratoryjne, https://www.umb.edu.pl/photo/pliki/WF_jednostki/zaklad-lab-diagnostyki-klinicznej/dietetyka_/wyklad_v_am-_badania%2C_pobieranie%2C_bledy_%281%29.pdf, dostęp: 13.03.2025 r.
  2. A. Rosiek, R. Pogłód, Niepożądane reakcje u krwiodawców oddających krew i jej składniki metodą manualną i automatyczną, „Journal of Transfusion Medicine” 2014, t. 7, nr 3, s. 73–83. 
  3. A.Simundic, K. Bölenius, J. Cadamuro i in., Wspólne zalecenia EFLM-COLABIOCLI dotyczące pobierania krwi żylnej, „Diagnostyka Laboratoryjna” 2018, nr 54(4), s. 291–312.