Ból brzucha po prawej stronie jest dolegliwością, która może mieć różne przyczyny i często zależy od charakteru bólu. Choć wiele przypadków bólu brzucha jest łagodnych i przejściowych, istnieją sytuacje, w których powinno to wzbudzać niepokój i być sygnałem do pilnej konsultacji lekarskiej.

Anatomia jamy brzusznej

Jama brzuszna jest obszarem znajdującym się między klatką piersiową a miednicą. Składa się z wielu narządów, takich jak wątroba, trzustka, jelita, nerki. Każdy z nich może być potencjalną przyczyną bólu brzucha po prawej stronie.

Podział jamy brzusznej

Jama brzuszna jest podzielona na trzy części: nadbrzusze, śródbrzusze i podbrzusze. Podział ten pomaga określić lokalizację bólu brzucha i potencjalne przyczyny.

Nadbrzusze

Nadbrzusze to górna część jamy brzusznej. Znajdują się tam narządy takie jak wątroba, trzustka i żołądek. Ból po prawej stronie nadbrzusza może być związany z chorobami tych narządów, takimi jak zapalenie wątroby czy wrzody żołądka.

Śródbrzusze

Śródbrzusze to środkowa część jamy brzusznej, gdzie znajdują się jelita – cienkie i grube. Ból po prawej stronie śródbrzusza może być spowodowany chorobami takimi jak zapalenie jelita cienkiego, zapalenie wyrostka robaczkowego czy inne problemy jelitowe.

Podbrzusze

Podbrzusze to dolna część jamy brzusznej, gdzie znajdują się jelita, pęcherz moczowy i część narządów rozrodczych. Ból po prawej stronie podbrzusza może być związany z takimi chorobami jak ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, zapalenie przydatków u kobiet czy zapalenie pęcherza moczowego.

Przyczyny bólu brzucha po prawej stronie

Ból brzucha po prawej stronie może mieć wiele różnych przyczyn. Poniżej przedstawiamy kilka najczęstszych:

 

  • ostre zapalenie wyrostka robaczkowego – objawy mogą obejmować ból brzucha zlokalizowany w prawej dolnej części jamy brzusznej, nudności, wymioty i gorączkę. Jest to stan wymagający natychmiastowej interwencji medycznej;
  • kamica żółciowa – to obecność kamieni żółciowych w pęcherzyku żółciowym i/lub drogach żółciowych. Złogi mogą być przyczyną bólu brzucha po prawej stronie, szczególnie po spożyciu tłustych posiłków. Objawy kamicy żółciowej mogą obejmować również nudności, wymioty i żółtaczkę;
  • choroba wątroby, takie jak zapalenie wątroby, mogą powodować ból brzucha po prawej stronie. W przypadku zaawansowanych stanów chorobowych może wystąpić również żółtaczka, zmęczenie i utrata wagi;
  • kamica nerkowa – może objawiać się bólem brzucha po prawej stronie. Inne objawy kamicy nerkowej mogą obejmować nudności, wymioty i częste oddawanie moczu;
  • zapalenie jelit (w tym nieswoiste zapalenie jelit, np. choroba Leśniowskiego-Crohna) – może powodować ból brzucha po prawej stronie. Inne objawy mogą obejmować biegunkę, nudności, utratę apetytu i utratę wagi.

Kiedy powinno to wzbudzać niepokój?

Ból brzucha po prawej stronie, zwłaszcza gdy jest intensywny i trwały, powinien wzbudzać niepokój i być sygnałem do pilnej konsultacji lekarskiej. Istnieje kilka sytuacji, które wymagają natychmiastowej interwencji medycznej:

  • nagły, ostry ból brzucha – może wskazywać na poważne problemy, takie jak perforacja jelit, zapalenie wyrostka robaczkowego lub niedrożność jelit. W takim przypadku należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub udać się do szpitala;
  • wymioty, gorączka i inne objawy –  jeśli ból po prawej stronie brzucha towarzyszą wymioty, gorączka, utrata apetytu, utrata wagi lub inne nietypowe objawy, może to wskazywać na poważne schorzenie, takie jak zapalenie trzustki, zapalenie wątroby lub choroba Crohna. W takim przypadku należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem;
  • ciąża – może to być objawem powikłań ciąży, takich jak ektopowa ciąża lub pęknięcie torbieli jajnikowej. W przypadku bólu brzucha u kobiet w ciąży zawsze należy skontaktować się z lekarzem.

 

Jeśli masz historię poważnych schorzeń, takich jak choroba wrzodowa, choroba Crohna lub kamica żółciowa, ból po prawej stronie brzucha może być związany z tymi przypadłościami. W takim przypadku ważne jest skonsultowanie się z lekarzem w celu oceny i odpowiedniego zarządzania dolegliwością.

Badania, które warto wykonać

e-Pakiet stany zapalne jelit – wskazany przy dolegliwościach odczuwanych ze strony jelit , w przypadku anemii niedoborowej, stwierdzonym niedożywieniu, awitaminozach, w nawracających stanach podgorączkowych i przy podejrzeniu choroby jelit o różnej etiologii;

e-Pakiet dla każdego (medium) – zawiera następujące badania: OB, morfologię krwi, glukozę, elektrolity (Na, K), lipidogram (CHOL, HDL, nie-HDL, LDL, TG), ALT, GGTP, mocznik, kreatyninę, kwas moczowy, żelazo, CRP, TSH.

e-Pakiet badania kontrolne – wskazany w diagnostyce m.in. pogorszenia ogólnego stanu zdrowia, nieustępującego zmęczenia, zwiększonej zapadalności na infekcje, a kontrolnie – po przebytej chorobie, także w monitorowaniu leczenia.

Bibliografia

  1. S.H. Ralston, M.W.J. Strachan, I. Penman, R. Hobson, red. wyd. pol. J. Różański, Choroby wewnętrzne Davidson, t. 2, Edra Urban & Partner, Wrocław 2020.
  2. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2019/20, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.
  3. A. Szczeklik, E. Szczeklik, Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 1979.
  4. F.F. Ferri, red. wyd. pol. A. Steciwko, Kompendium chorób wewnętrznych, Edra Urban & Partner, Wrocław 2007.
  5. A. Żyluk (red.), Zarys chirurgii. Podręcznik dla studentów i lekarzy w trakcie specjalizacji, Medipage, Warszawa 2016.