Trzustka to organ niezwykle ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Pełni funkcje trawienne i produkuje hormony regulujące poziom glukozy we krwi – insulinę i glukagon. Choroby trzustki manifestują się silnym bólem, dlatego szybka i właściwa diagnoza ma niezwykle istotne znaczenie.
Trzustka składa się w większości z gruczołów pełniących funkcję zewnątrzwydzielniczą, czyli produkujących substancje służące do trawienia składników pokarmowych (tłuszczów, białek i węglowodanów) oraz – w znacznie mniejszym stopniu – z części wewnątrzwydzielniczej, wydzielającej hormony odpowiedzialne głównie za regulację poziomu glukozy w organizmie, jak insulina i glukagon.
Choroby trzustki – objawy
Problemy z trzustką dają o sobie znać w postaci silnego bólu. Jeśli pojawia się on nagle, zlokalizowany jest w nadbrzuszu, towarzyszą mu wymioty i gorączka, może to oznaczać ostre zapalenie trzustki (OZT). W takim przypadku konieczna może okazać się wizyta w szpitalu. W przebiegu ciężkiej postaci ostrego zapalenia trzustki może dojść do niewydolności układu oddechowego, nerek oraz układu krążenia. Zapalenie trzustki może mieć także charakter przewlekły. Objawami przewlekłego zapalenia trzustki są: wzdęcia, biegunka, utrata masy ciała i świąd skóry.
Wśród innych częstych chorób trzustki wymienia się nowotwory. Z danych Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że częstość występowania raka trzustki zwiększa się z wiekiem. Rak trzustki najczęściej ujawnia się w 7.-8. dekadzie życia (ponad 80% raków trzustki dotyczy osób po 55. roku życia). Nieco częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet, chociaż ta dysproporcja nie jest duża i zmniejsza się w ostatnich latach. Może to wynikać z zacierającej się różnicy pomiędzy częstością palenia papierosów wśród mężczyzn i kobiet, bo to właśnie palenie papierosów, jak podaje KRN, jest jednym z głównych czynników ryzyka raka trzustki.
Choroby trzustki – badania
Choroby trzustki nie mogą być lekceważone i powinny zostać jak najszybciej zdiagnozowane. Jednym z podstawowych badań, które umożliwiają rozpoznanie zapalenia trzustki, jest oznaczenie enzymów trzustki (amylazy) w surowicy krwi i w moczu. Podwyższone wartości wskazują na ostre zapalenie trzustki czy zaostrzenie przewlekłego zapalenia trzustki. Kolejnym badaniem diagnozującym choroby trzustki jest lipaza. Podwyższony poziom lipazy można stwierdzić w przebiegu ostrego zapalenia trzustki, a także nowotworu tego narządu. W przypadku chorób trzustki zaleca się także wykonanie badania CA 19-9.Wysokie stężenie może wskazywać na nowotwór lub zapalenie trzustki.
Aby odpowiednio wcześnie wykryć problemy z trzustką, warto korzystać z pakietów badań. Tzw. e-pakiet trzustkowy, dostępny w ofercie laboratoriów medycznych DIAGNOSTYKA, obejmuje badania krwi pozwalające na: ocenę funkcji gruczołu trzustkowego, wykrycie bezobjawowych, chronicznych stanów zapalnych trzustki oraz wskazujące na ryzyko rozwoju złośliwej choroby trzustki lub innych złośliwych chorób nowotworowych przewodu pokarmowego.
Diagnostyka chorób trzustki – amylaza we krwi
Znaczenie poziomu lipazy trzustkowej
Pasożyty a przewlekła biegunka – badania, przyczyny i skuteczne strategie zaradcze
