Wbrew stereotypom nie każda kobieta od razu po urodzeniu dziecka odczuwa radość i świetnie odnajduje się w roli mamy. Szacuje się, że nawet 80% świeżo upieczonych matek doświadcza tzw. baby blues. Jak poradzić sobie ze smutkiem po porodzie?
Baby blues po porodzie – czy to normalne?
Macierzyństwo stanowi nieodłączny element roli społecznej przypisywanej kobietom, a co za tym idzie, często oczekuje się, że pełnienie tej funkcji będzie dla nich naturalne, a nawet proste i intuicyjne. Tymczasem początki rodzicielstwa bywają trudne i przynoszą wiele nie zawsze przyjemnych niespodzianek. Jedną z nich może być tzw. baby blues, nazywany również przygnębieniem poporodowym. Szacuje się, że dotyka ono nawet 80% nowych matek.
Baby blues może mieć objawy przypominające łagodny epizod depresyjny, przez co budzi niepokój i zdziwienie otoczenia. W końcu początki macierzyństwa postrzegane są przez kulturę jako źródło wielkiego szczęścia, fali miłości i spełnienia. Wiele kobiet potrzebuje jednak trochę czasu, by oswoić się z nową sytuacją i jest to całkowicie normalne.
Największe nasilenie nieprzyjemnych symptomów baby blues przypada zwykle między trzecim a piątym dniem od narodzin dziecka. Przyjmuje się, że przygnębienie poporodowe trwa nie dłużej niż dwa tygodnie, a po tym czasie ustępuje samoistnie. Jeśli jego symptomy wciąż się utrzymują, warto skonsultować się z lekarzem psychiatrą.
Objawy baby blues – jak rozpoznać ten stan?
Do symptomów baby blues po porodzie należą:
- huśtawka nastrojów i drażliwość,
- smutek i przygnębienie,
- zaburzenia snu,
- napięcie psychiczne,
- płaczliwość,
- obniżenie koncentracji,
- poczucie winy,
- niezdolność do odczuwania radości,
- poczucie bezradności i przytłoczenia,
- lęk o siebie i dziecko,
- gonitwa myśli,
- ciągłe zmęczenie i brak energii.
Przyczyny baby blues po porodzie
Baby blues to zespół objawów, który dotyczy większości kobiet po porodzie, w związku z czym uznaje się go za naturalną reakcję na tak poważne zmiany życiowe. Warto pamiętać, że z punktu widzenia psychologii człowieka każdy tego rodzaju przełom, nawet bardzo pozytywny i pożądany, niesie za sobą swego rodzaju kryzys i konieczność przedefiniowania dotychczasowej normalności. Wśród przyczyn baby blues można więc wymienić m.in.:
- zmęczenie po porodzie, który jest ogromnym wysiłkiem dla organizmu,
- lęk przed nową rolą i odpowiedzialnością za dziecko,
- nadmiar nowych obowiązków,
- stres ciążowy i okołoporodowy,
- presję bycia idealną matką.
Z tego powodu szczególnie narażone na opisane objawy są kobiety rodzące po raz pierwszy, choć wcale nie rzadkim zjawiskiem jest baby blues po narodzinach kolejnych dzieci.
Nie można pominąć fizycznych wyzwań, jakie ciąża i poród stawiają przed organizmem kobiety. Przygnębienie poporodowe ma więc związek ze zmianami hormonalnymi (które wpływają również na obniżenie libido u kobiet po porodzie, m.in. poprzez zwiększenie produkcji prolaktyny i zmniejszenie wydzielania estrogenów), fizycznym bólem, problemami z karmieniem piersią, a także dolegliwościami związanymi z połogiem. Wszystkie te zmiany mogą silnie oddziaływać zarówno na samopoczucie fizyczne, jak i na psychikę świeżo upieczonej mamy.
Po jakim czasie mija baby blues? Jak sobie z nim poradzić?
Jak każda osoba w kryzysie, kobieta cierpiąca na baby blues potrzebuje przede wszystkim wsparcia i akceptacji otoczenia. Wbrew stereotypom i społecznie narzucanym wymaganiom, opieka nad noworodkiem może być dla kobiety trudna i przynosić wiele stresu oraz frustracji. Bardzo istotne jest więc pełne zaangażowanie ojca w zajmowanie się dzieckiem, a także – w miarę możliwości – pomoc ze strony innych osób, np. członków rodziny czy przyjaciół. Wsparcie może dotyczyć również zaspokajania potrzeb samej kobiety, np. zapewnienia jej posiłków. Nie mniej istotną kwestią jest oparcie emocjonalne ze strony bliskich: okazywanie zrozumienia i akceptacji dla trudnych stanów emocjonalnych, a także życzliwa rozmowa.
Jak pozbyć się baby blues? Na szczęście nie jest to stan, który wymaga leczenia – zwykle ustępuje samoistnie, bez żadnej ingerencji z zewnątrz. Młoda mama oswaja się z nową rolą, a hormony w jej organizmie ulegają stabilizacji, co poprawia jej samopoczucie. Objawy baby blues powinny zniknąć w ciągu dwóch tygodni po porodzie. Jeśli tak się nie stanie, należy skontaktować się z lekarzem, gdyż może to oznaczać, iż przygnębienie przerodziło się w depresję poporodową, która wymaga leczenia.
Badania dla mam po porodzie
Aby zatroszczyć się o zdrowie świeżo upieczonej mamy i upewnić się, że jej dolegliwości nie mają związku np. z anemią, poporodowym zapaleniem tarczycy czy zakażeniem gojącej się rany, warto wykonać kompleksowe badania laboratoryjne, dostosowane do aktualnych potrzeb. Najlepszym wyborem będzie specjalny e-Pakiet badań dla mam po porodzie, który zawiera m.in. oznaczenie poziomu glukozy, ferrytyny oraz TSH.
Alternatywą mogą być e-Pakiet profilaktyczny podstawowy oraz e-Pakiet dla kobiet. Natomiast bliscy pragnący obdarować młodą mamę mogą sięgnąć po e-Pakiet podarunkowy dla kobiet, który jest świetnym prezentem na nowy etap w życiu, dającym motywację do zatroszczenia się nie tylko o pociechę, ale również o samą siebie.
Bibliografia
- O. Adamczyk-Gruszka i wsp., Problem baby blues wśród polskich położnic – zakres posiadanej wiedzy wśród studentów medycyny, „Journal of Education Health and Sport” 2021, tom 11, nr 12, s. 80–88.
- G. Gebuza, M. Gierszewska, M. Kaźmierczak, Zaburzenia emocjonalne okresu poporodowego, „Problemy pielęgniarstwa” 2010, tom 18, zeszyt 4, s. 503–511.
- M. Golec i wsp., Ocena zaburzeń nastroju u pacjentek po porodzie oraz czynników predysponujących do występowania tych zaburzeń, „Psychiatria” 2016, tom 13, nr 1, s. 1–7.
