Astma alergiczna to przewlekła choroba dróg oddechowych, która dotyka coraz większą liczbę osób. Warto zrozumieć jej przyczyny, objawy oraz metody diagnostyczne, aby skutecznie radzić sobie z tą dolegliwością. Dzięki odpowiedniej terapii osoby z astmą alergiczną mogą prowadzić aktywne życie i cieszyć się pełnią zdrowia. Przyjrzyjmy się bliżej temu problemowi zdrowotnemu.
Czym jest astma alergiczna?
Astma alergiczna, znana również jako astma atopowa, to schorzenie charakteryzujące się przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych. Jest to stan, w którym drogi oddechowe stają się nadwrażliwe na różne alergeny, co prowadzi do ich zwężenia i utrudnia oddychanie. Astma występuje w różnych formach i daje różne objawy.
Mechanizmy rozwoju astmy alergicznej
W przypadku astmy alergicznej organizm reaguje na alergeny, takie jak pyłki roślin, roztocza, pleśnie czy sierść zwierząt. Po kontakcie z alergenem układ odpornościowy uruchamia odpowiedź immunologiczną, w wyniku której wydzielane są substancje chemiczne, takie jak histamina. To z kolei prowadzi do skurczu mięśni gładkich w oskrzelach oraz do zwiększonej produkcji wydzieliny, co powoduje trudności w oddychaniu.
Różnice między astmą alergiczną a niealergiczną
Astma alergiczna różni się od astmy niealergicznej, która nie jest związana z reakcją na alergeny. W przypadku astmy niealergicznej przyczyny są bardziej złożone i obejmują czynniki genetyczne, infekcje wirusowe czy zanieczyszczenie środowiska. W astmie alergicznej można zidentyfikować konkretne alergeny, co ułatwia diagnozę i leczenie.
Objawy astmy alergicznej
Objawy astmy alergicznej mogą się różnić w zależności od osoby oraz nasilenia choroby. Do najczęstszych symptomów należą:
- duszność – osoby z astmą alergiczną często doświadczają trudności w oddychaniu, zwłaszcza podczas wysiłku fizycznego lub w nocy,
- kaszel – napadowy, suchy, może występować w nocy lub rano, jest charakterystycznym objawem astmy,
- świszczący oddech – osoby chore mogą odczuwać charakterystyczny, świszczący dźwięk podczas oddychania, szczególnie podczas wydechu,
- uczucie ucisku w klatce piersiowej – wielu pacjentów zgłasza uczucie ciężkości lub ucisku w klatce piersiowej.
Wpływ alergenów na objawy
Objawy astmy alergicznej często nasilają się w wyniku kontaktu z alergenami. W okresach pylenia roślin, w pomieszczeniach z dużą ilością kurzu lub po zabawie ze zwierzętami domowymi osoby z astmą mogą doświadczać zaostrzenia objawów. Ważne jest, aby pacjenci byli świadomi, które alergeny powodują u nich wystąpienie symptomy i starali się ich unikać.
Diagnoza astmy alergicznej
Rozpoznanie astmy alergicznej opiera się na różnych metodach diagnostycznych, które pozwalają ocenić funkcję układu oddechowego oraz zidentyfikować alergeny.
Badanie spirometryczne
Spirometria to podstawowe badanie w diagnostyce astmy, które ocenia objętość powietrza wdychanego i wydychanego przez pacjenta. Badanie to pozwala na określenie, czy występuje zwężenie dróg oddechowych. Warto zauważyć, że w okresach między napadami objawy mogą być minimalne, dlatego często zaleca się wykonanie badania po podaniu histaminy (tzw. próba prowokacyjna).
Testy alergiczne
Aby zidentyfikować alergeny wywołujące objawy astmy, lekarze często zlecają testy alergiczne. Mogą to być testy skórne, które polegają na nałożeniu niewielkich ilości alergenów na skórę i obserwacji reakcji organizmu. Inną metodą jest badanie krwi, które pozwala na oznaczenie poziomu przeciwciał IgE, związanych z reakcjami alergicznymi.
Czynniki ryzyka astmy alergicznej
Czynniki ryzyka astmy alergicznej obejmują wiele aspektów, które mogą przyczynić się do rozwoju tej choroby. Zidentyfikowanie ich jest ważne dla skutecznej profilaktyki.
Istotną rolę odgrywają predyspozycje genetyczne – osoby, które mają w rodzinie przypadki astmy lub innych chorób alergicznych, są bardziej narażone na rozwój astmy alergicznej. Geny wpływają na reakcję organizmu na alergeny. Środowisko to kolejny ważny czynnik – zanieczyszczenie powietrza, dym tytoniowy oraz kontakt z alergenami zwiększają ryzyko zachorowania. Osoby żyjące w zanieczyszczonych obszarach miejskich są szczególnie narażone na rozwój tej choroby.
Życie z astmą alergiczną
Osoby z astmą alergiczną mogą prowadzić aktywne życie, jednak wymagają one pewnych modyfikacji w codziennym funkcjonowaniu. Podstawą jest oczywiście unikanie znanych alergenów oraz regularne monitorowanie objawów.
Nie można zapominać o roli edukacji. Osoby chore powinny znać swoje alergeny, umieć rozpoznawać objawy oraz wiedzieć, jak reagować w przypadku zaostrzenia choroby.
Warto wspomnieć o zdrowym stylu życia. Regularna aktywność fizyczna, dieta bogata w składniki odżywcze oraz unikanie używek mogą pomóc w kontrolowaniu objawów astmy. Ważne jest również, aby dbać o zdrowie psychiczne, ponieważ stres może nasilać objawy choroby.
Badania, które warto wykonać:
- e-Pakiet alergiczny oddechowy – pakiet badań wskazany jest do wykonania osobom dorosłym i dzieciom w trakcie diagnostyki alergii lub planującym jej rozpoczęcie bez względu na sezon pylenia czy stopień nasilenia objawów.
- e-Pakiet alergiczny – badania w pakiecie są wskazane przy diagnostyce alergii oddechowych i pokarmowych.
- e-Pakiet badania kontrolne po infekcji – pakiet badań jest wskazany do wykonania w celu skontrolowania stanu zdrowia po infekcji (wirusowej, bakteryjnej), a także monitorowania parametrów stanu zapalnego w trakcie leczenia oraz w celu wykluczenia infekcyjnego podłoża objawów sugerujących alergię.
Bibliografia
- I. Kupryś-Lipińska, P. Kuna, Ciężka, niekontrolowana astma alergiczna eozynofilowa – w poszukiwaniu najlepszej opcji terapeutycznej, „Alergologia Polska” 2020, t. 7, nr 4, s. 180–189.
- J. Hermanowicz-Salamon, R. Rubinsztajn, Skuteczne leczenia omalizumabem chorej na ciężką astmę alergiczną z utrzymującą się łagodną eozynofilią krwi obwodowej, „Alergologia Polska” 2016, sup. 1, vol. 3, s. 6–9.
