Alergia krzyżowa to reakcja alergiczna, występująca w wyniku kontaktu z alergenami mającymi podobną budowę do substancji, na które organizm jest uczulony. Dowiedz się, jakie są najczęstsze objawy alergii krzyżowej i jak można ją leczyć.
Co to jest alergia krzyżowa?
Z alergią krzyżową mamy do czynienia, gdy organizm reaguje alergicznie na substancje mające podobną budowę do alergenów, na które jest uczulony. Może to obejmować alergeny wziewne, takie jak pyłki roślin, grzyby czy roztocza, a także pokarmy, leki czy substancje chemiczne. Mechanizm alergii krzyżowej polega na tym, że przeciwciała, które organizm wytworzył przeciwko jednemu alergenowi, reagują również na inne substancje o podobnej strukturze.
Przyczyny alergii krzyżowej
Alergia krzyżowa może wynikać z różnych przyczyn. Jedną z najczęstszych jest podobieństwo strukturalne między alergenami. Jeśli masz uczulenie na pyłki brzozy, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że będziesz mieć reakcję alergiczną na owoce takie jak jabłka, gruszki czy morele, ponieważ zawierają one substancje o budowie podobnej do alergenów pyłku brzozy.
Inną przyczyną alergii krzyżowej może być reakcja krzyżowa na substancje chemiczne. Jeśli masz uczulenie na pewien składnik kosmetyków, istnieje ryzyko, że będziesz mieć reakcję alergiczną również na inne kosmetyki, które zawierają podobne substancje chemiczne.
Objawy alergii krzyżowej
Objawy alergii krzyżowej mogą być różnorodne i zależą od rodzaju alergenu oraz indywidualnej reakcji organizmu. Najczęściej są to jednak:
- świąd i zaczerwienienie skóry – mogą wystąpić po kontakcie z alergenem lub spożyciu pokarmu zawierającego substancje o zbliżonej do alergenu strukturze;
- objawy ze strony układu oddechowego – osoby uczulone na alergeny wziewne mogą doświadczać objawów takich jak katar, kichanie, duszność, kaszel i świszczący oddech; reakcje alergiczne na pokarmy mogą prowadzić do obrzęku gardła i duszności;
- objawy ze strony przewodu pokarmowego – mogą obejmować ból brzucha, nudności, wymioty, biegunkę oraz inne problemy żołądkowo-jelitowe;
- symptomy związane z układem krążenia, takie jak zawroty głowy, omdlenia, przyspieszone bicie serca.
Diagnostyka alergii krzyżowej
Diagnostyka alergii krzyżowych polega na przeprowadzeniu dokładnego wywiadu medycznego oraz wykonaniu testów alergicznych. Wywiad medyczny obejmuje pytania dotyczące objawów, czynników wywołujących oraz historii alergii. Testy alergiczne, takie jak testy skórne lub badania krwi, pozwalają na identyfikację alergenów, na które pacjent jest uczulony. To pozwala na ustalenie diagnozy i wybór odpowiedniego leczenia.
Leczenie i zapobieganie alergii krzyżowej
Leczenie alergii krzyżowych opiera się na unikaniu alergenów oraz stosowaniu leków przeciwhistaminowych, które pomagają złagodzić objawy alergiczne. W przypadku alergii pokarmowych istotne jest unikanie spożywania pokarmów, które wywołują reakcje alergiczne. W niektórych przypadkach immunoterapia alergenowa może być stosowana jako skuteczna metoda leczenia alergii krzyżowych. Immunoterapia polega na stopniowym wprowadzaniu niewielkiej ilości alergenów do organizmu w celu zwiększenia tolerancji na nie. W przypadku alergii krzyżowych immunoterapia może pomóc zmniejszyć reakcje alergiczne na pokarmy lub pyłki roślinne.
Aby zapobiegać reakcjom alergicznym, warto unikać kontaktu z alergenami, które wywołują reakcję krzyżową. Ważne jest również świadome spożywanie pokarmów i sprawdzanie składu produktów.
Badania, które warto wykonać
- e-Pakiet ALEX 2: molekularna diagnostyka alergii IgE-zależnej – w ramach tego pakietu wykonywany jest test ALEX 2 – badanie skierowane do osób zmagających się z objawami alergii pokarmowej i wziewnej;
- e-Pakiet alergiczny oddechowy – wskazany m.in. przy typowych objawach sezonowej alergii oddechowej, obejmujących ostry nieżyt, świąd i zaczerwienienie nosa i gardła; łzawienie i świąd oczu; kaszel, duszności i świszczący oddech;
- e-Pakiet alergiczny pokarmowy – składa się z trzech badań laboratoryjnych wykonywanych w próbce krwi żylnej, dobranych tak, by wskazywały na predyspozycje badanego do atopii, czyli alergii zależnej od IgE; potwierdzały alergiczne podłoże typowych objawów alergii pokarmowej obserwowanych u badanego; umożliwiały rozpoznanie alergii pokarmowej w przypadkach objawów nietypowych lub pozornie bez związku z przewodem pokarmowym.
Bibliografia
- A.J. Sybilski, Alergia krzyżowa, „Medycyna Po Dyplomie” 2017, nr 4.
- R. Aalberse, Assessment of allergen cross-reactivity, „Clinical and Molecular Allergy” 2007.
- F. Propescu, Cross-reactivity between aeroallergens and food allergens, „World Journal of Methodology” 2015, nr 5, s. 31–50.
- K. Hoffmann-Sommergruber, S. Pfeifer, M. Bublin, Applications of Molecular Diagnostic Testing in Food Allergy, „Current Allergy and Asthma Reports” 2015, nr 15, s. 56.
- M.A. Calderón, Respiratory allergy caused by house dust mites: What do we really know? „Journal of Allergy and Clinical Immunology” 2015, nr 136, s. 38–48.
